Mycie grobów. Jak czyścić nagrobki z granitu, lastryka, marmuru, piaskowca i betonu?

Granit to jeden z najtwardszych materiałów, o dużej odporności mechanicznej. Dlatego też bardzo często wybierany jest do wykonywania nagrobków i pomników. Co może wpływać na jego gorszy wygląd? Przede wszystkim zmienne warunki pogodowe – zwłaszcza opady. Najlepiej, jeśli czyścimy nagrobki granitowe raz na miesiąc, a przynajmniej raz na kwartał. Polecamy używać do tego wody z octem. Lepszy efekt osiągniemy, gdy będzie cieplejsza, więc zróbmy zapas, zanim wyjdziemy z domu.

Nagrobki z granitu warto czyścić miękką gąbką lub szmatką. Do usunięcia trudniejszych zabrudzeń, np. z wosku, możemy użyć ostrzejszego druciaka. Róbmy to jednak ostrożnie, tak by nie zarysować kamienia. Oczywiście do czyszczenia można użyć specjalistycznych środków chemicznych do granitu. Najlepiej jednak sprawdzić, czy nie uszkadzają kamienia, w mało widocznym miejscu (i odczekać kilka minut). Przydają się też środki do usuwania glonów i mchów, jeśli mamy taki problem z nagrobkiem. Warto wiedzieć: granit jest materiałem „oddychającym”, dlatego należy unikać środków pastujących i natłuszczających. Na pokrytej nimi powierzchni gromadzi się zresztą więcej zabrudzeń.

Lastryko to bodaj najpopularniejszy materiał na nagrobki w Polsce. Solidny, odporny na uszkodzenia, wyróżnia się też nie najwyższą ceną – zwłaszcza w porównaniu z granitem czy marmurem. Należy go jednak pielęgnować w nieco inny sposób niż kamienie naturalne. Nagrobki z lastryka są odporne na mycie i szorowanie, dlatego można używać do tego różnych środków – płynu do naczyń, sody oczyszczonej, a do trudniejszych zabrudzeń amoniaku czy denaturatu. Jeśli lastryko porośnięte jest mchem, usuńmy go za pomocą druciaka lub twardej szczotki.

Ponieważ lastryko jest materiałem porowatym, szczególnie ważna jest jego ochrona przed wilgocią. Jeśli woda wniknie do środka, podczas mrozów mogą powstać pęknięcia. Powierzchnię nagrobka z lastryka warto więc zawoskować albo pokryć preparatem na bazie silikonu (rozwiązanie polecane przez kamieniarzy).

Marmur to kamień elegancki i efektowny, jednak w naszych warunkach atmosferycznych wymaga odpowiedniej pielęgnacji. Pierwsza zasada: jeśli zauważymy jakiekolwiek uszkodzenia kamienia, nie zabierajmy się do czyszczenia! W przeciwnym razie ryzykujemy jeszcze większymi uszkodzeniami. W takiej sytuacji przyda się interwencja profesjonalnego kamieniarza.

Gdy nagrobek z marmuru jest w dobrym stanie i nie ma na nim uszkodzeń, delikatnie czyścimy go najlepiej samą wodą. Używamy miękkich szmatek i gąbek, a do usunięcia trudniejszych zabrudzeń np. szczotki do zębów albo miękkiego drewna. Na samym początku trzeba zmieść liście, później warto obficie spryskać nagrobek wodą. Wtedy usuwanie kurzu i innych zabrudzeń będzie łatwiejsze. Jeśli chcemy skorzystać ze specjalistycznych środków czyszczących, wybierajmy tylko te przeznaczone do marmuru. Warto wiedzieć: marmur z czasem matowieje i jest to naturalny proces. Jeśli chcemy go nabłyszczyć, możemy użyć pasty nabłyszczającej albo środka konserwującego do marmuru.

Z nagrobkami z piaskowca należy się obchodzić wyjątkowo ostrożnie – łatwo o uszkodzenia. Podobnie jak w przypadku marmuru do czyszczenia warto wykorzystać jedynie ciepłą wodę, miękkie szmatki i gąbki. Czasem jednak to nie wystarcza – co wtedy? Możemy przygotować mieszaninę czyszczącą z rozcieńczonego wodą mydła malarskiego. Przyda się też delikatny płyn do naczyń, choć warto wcześniej sprawdzić jego działanie na mniej widocznym fragmencie nagrobka. Oporniejsze zabrudzenia usuwajmy szczotką bądź miękkim drewnem. Nie zaszkodzi co jakiś czas użyć środka konserwującego do piaskowca (zgodnie z instrukcją na opakowaniu).

Najlepszym sposobem na usunięcie zabrudzeń z betonu jest myjka ciśnieniowa. Ale ponieważ nie każdy dysponuje tym akcesorium, trzeba się wspomagać innymi metodami. Beton czyści się dość łatwo, można do tego używać płynu do naczyń i delikatnych detergentów. Niestety zarówno przed czyszczeniem, jak i po nim możemy zauważyć ubytki na materiale. Można je samodzielnie wypełnić zaprawą szybko twardniejącą (metoda „mokro na mokro”, czyli zaprawę kładziemy na spryskane wodą płyty). Nagrobki betonowe wymagają też odpowiedniej impregnacji – z pomocą przychodzą środki impregnujące do betonu.