Charles i Ray Eames - duet genialnych projektantów. Ikony designu XX wieku

Charles i Ray Eames byli małżeństwem, a w życiu twórczym partnerami, którzy wspólnie zaprojektowali m.in. jedną z ikon amerykańskiego designu XX wieku – Eames Lounge Chair. Powodów, by pamiętać o Eamesach, jest jednak znacznie więcej.

Zobacz galerię 17 zdjęć

Autor: Vitra

Eames Lounge Chair, projekt 1956.

Spis treści

1. Charles Eames
2. Ray Eames
3. Eames House - kamień milowy architektury nowoczesnej
4. Krzesła Charlesa i Ray Eamesów
5. Charles i Ray Eamesowie - nie tylko meble
6. Charles i Ray Eames – projekty. Zdjęcia

Charles Eames

Charles Eames – a właściwie Charles Eames Ormond Jr – urodził się w roku 1907. Przez dwa lata studiował architekturę na Washington University w Saint Louis. Przypuszcza się, że z uczelni został usunięty w reakcji na entuzjastyczny stosunek do Franka Lloyda Wrighta i innych twórców architektury nowoczesnej, wówczas niepopularnych. Jako 23-latek, w roku 1930, wraz z Charlesem Grayem otworzył niezależną pracownię projektową, w której mógł materializować swe marzenia.

Pod koniec dekady – w roku 1938 – wraz ze swą pierwszą żoną Catherine Woermann oraz córeczką Lucią Charles Eames przeniósł się do Michigan, by na Cranbrook Academy of Art zarazem pogłębiać studia, jak i kierować wydziałem wzornictwa przemysłowego. We współpracy z Eero Saarinenem na krótko przed wybuchem wojny stworzył tam przyjazne dla środowiska meble, wytwarzane nową techniką formowania drewna opracowaną przez Alvara Aalto. Projekt otrzymał nagrodę nowojorskiego Muzeum Sztuki Nowoczesnej w kategorii „Ekologiczny design w wyposażeniu wnętrz”. Gięta sklejka odtąd stała się jednym z ulubionych materiałów Eamesa.

Ray Eames

W roku 1941 Charles Eames rozwiódł się z Catherine Woermann, by poślubić koleżankę z akademii Cranbrook, Ray Kaiser. Późniejsza Ray Eames urodziła się w 1912 roku w kalifornijskim Sacramento. W wieku 21 lat wyjechała stamtąd do Nowego Jorku, by pod kierunkiem Hansa Hofmanna studiować malarstwo abstrakcyjne. Jedna z jej prac z tego okresu jest częścią stałej ekspozycji w The Whitney Museum of American Art. Do Cranbrook Ray Kaiser trafiła jesienią 1940 roku. Jej romans z Charlesem Eamesem musiał być wyjątkowo płomienny, skoro już rok później została jego żoną i partnerką artystyczną. Wraz z nią przeniósł się do Los Angeles, gdzie mieli razem żyć i pracować aż do śmierci.

W latach 40. Ray Eames stworzyła kilka wzorów tkanin, z których dwa – „Crosspatch” i „Sea Things” – zostały przyjęte przez Schiffer Prints, firmę produkującą tekstylia wg projektów m.in. Salvadora Dalego i Franka Lloyda Wrighta. Tkaniny te znaleźć dziś można w zbiorach szeregu muzeów sztuki użytkowej.

Eames House - kamień milowy architektury nowoczesnej

Pod koniec lat 40. w ramach eksperymentalnego programu rozwoju budownictwa mieszkalnego magazynu „Case Study” Charles Eames wraz Ray Eames zaprojektował i wzniósł rewolucyjny Eames House (Case Study House 8) – ich przyszły dom oraz pracownię. Zlokalizowany na wysokim klifie z widokiem na Ocean Spokojny, Eames House powstał w zaledwie kilka dni, zbudowany siłą ludzkich mięśni z prefabrykowanych elementów stalowych przeznaczonych dla budownictwa przemysłowego.

Dom Eamesów uznaje się dziś za kamień milowy w rozwoju architektury nowoczesnej. W odróżnieniu od innych domów z programu, nowoczesność łączyła się w nim z ciepłem wnętrza mieszkalnego pełnego książek, przedmiotów dekoracyjnych i innych drobiazgów. Za dowód sukcesu projektantów może służyć fakt, że bez istotniejszych zmian dom był miejscem życia i pracy Charlesa i Ray Eamesów od ich wprowadzenia się tam w Wigilię 1949 roku aż do śmierci.

Krzesła Charlesa i Ray Eamesów

W Europie Charles i Ray Eamesowie najszerzej są znani za sprawą projektów krzeseł i foteli, których najwięcej stworzyli w latach 50. XX wieku. Wiele krzeseł powstawało ze sklejki giętej w nowatorskie formy; technikę tę Ray Eames lubiła tak samo jak jej mąż. Najsłynniejsze siedziska ich projektu to Eames Lounge and Ottoman – formalnie dwa odrębne obiekty, fotel i podnóżek, najczęściej jednak występujące w zestawie. Wykonane z giętej sklejki i czarnej skóry, mają status ikony designu.

Krzesła, fotele i inne meble Charles i Ray Eamesowie tworzyli jednak również z takich materiałów, jak włókno szklane, tworzywa sztuczne , albo siatka metalowa. Projekty te szybko zyskały uznanie, a że weszły do produkcji seryjnej, przysporzyły Eamesom znacznego majątku. Do dziś są zresztą wysoko cenione – za oryginalny fotel Lounge w USA na aukcji zapłacić trzeba ok. 4 tys. dolarów, w Europie nawet dwa razy tyle.

Wprowadzone w 1948 roku i ostatecznie wprowadzone na rynek jako pierwsze produkowane masowo krzesło z tworzywa sztucznego, krzesła Eames Shell ustanowiły zupełnie nową typologię siedzeń. Obecnie Vitra produkuje skorupy siedzeń plastikowych krzeseł Eames RE z tworzywa sztucznego pochodzącego z recyklingu, natomiast krzesła Eames z włókna szklanego są produkowane z żywicy poliestrowej wzmocnionej włóknem szklanym.

Charles i Ray Eamesowie - nie tylko meble

Choć zasłynęli jako twórcy rewolucyjnych mebli, Charles i Ray Eamesowie nie ograniczali się do jednej dziedziny. Charles nigdy nie porzucił pracy architekta. Ray z kolei chętnie malowała i zajmowała się grafiką. Eamesowie razem nakręcili ponadto kilkadziesiąt filmów artystycznych. W roku 1961 z kolei pod auspicjami firmy IBM otwarto interaktywną wystawę ich autorstwa, zatytułowaną „Mathematica: A World of Numbers... and Beyond”. Wystawa ta prezentować miała ducha nowej ery – ery triumfu nauki, rozwoju wysokich technologii, podboju Kosmosu.

Po latach wytężonej pracy twórczej Charles Eames zmarł na atak serca w 1978 roku. Ray Eames odeszła dokładnie 10 lat i 1 dzień później. Ostatnie dzieło pary projektantów, kanapa nazwana po prostu The Eames sofa, weszła do produkcji w 1984 r.

Charles i Ray Eames – projekty. Zdjęcia

Zobacz galerię 17 zdjęć

Autor: Vitra

Eames Lounge Chair, projekt 1956.

Paweł Kaliński

Opracowanie: Olga Kass