Jak malować ściany: wybieramy farby. Dobra farba do malowania - poradnik

Jakie wybrać farby do malowania ścian. Farby do ścian wewnętrznych - ich właściwości i rodzaje. Zmiana koloru ścian to prosty sposób na odświeżenie wnętrza. Nie wiesz jak malować ściany? Nie przejmuj się. Malowanie ścian nie jest trudne, dasz radę, poznaj podstawowe zasady. Którą farbę wybrać do malownia ścian w salonie, kuchni, sypialni, czy holu. Jak przygotować ściany do malowania i co zrobić, by malowanie mieszkania przebiegało sprawnie. Jak obliczyć, ile potrzebujesz farby.

Spis treści

1. Farby do malowania ścian: ile farby potrzebujesz?
2. Jak przygotować ściany do malowania?
3. Którą farbę wybrać: farby do pokoju, łazienki, kuchni
4. Przygotowanie farby do malowania ścian
5. Farba do malowania ścian matowa, półmatowa i połyskowa - czym się różnią
6. Wybieranie farby: na co zwrócić uwagę?
7. Malowanie ścian: farby alkidowe (ftalowe)
8. Właściwości farb do malowania ścian
9. Farby sufitowe
10. Farby akrylowe do malowania ścian

Zanim zabierzesz się za malowanie ścian, ustal system pracy i wybierz farby. Malowanie mieszkania nie jest trudne. Oczywiście, zanim zabierzesz się za malowanie wnętrz musisz kupić farby. Poniżej podpowiadamy jak obliczyć potrzebną ilość farby do malownia pokoju. Jaką wybrać farbę do malowania anego pomieszczenia. Jakie są rodzaje i właściwości farb wewnętrznych. Wnętrza pomieszczeń maluje się przeważnie farbami wodorozcieńczalnymi akrylowymi, winylowymi, rzadziej dwuskładnikowymi farbami poliuretanowymi. Można też stosować farby strukturalne służące do uzyskiwania na ścianach różnych efektów dekoracyjnych. Do pomieszczeń intensywnie eksploatowanych najlepiej wybierać farby do ścian o dużej odporności na ścieranie. Do pomieszczeń wilgotnych poleca się farby wodoodporne. Pokoje dziecięce powinny być wykańczane farbami wodorozcieńczalnymi, ekologicznymi, których składniki nie wywołują alergii.

Farby do malowania ścian: ile farby potrzebujesz?

1. Skompletuj materiały potrzebne do malowania ścian: drabinę, wałki, pędzle, kuwetę malarską, folię, taśmy malarskie, rozpuszczalnik, szpachlę do wypełnienia ubytków, kombinerki i śrubokręty do wyjęcia ze ścian gwoździ czy kołków.

2. Ile farby potrzeba? Oblicz powierzchnię ścian. Zmierz szerokość każdej i wartości dodaj do siebie. Wynik pomnóż przez wysokość wnętrza. Przykład dla pokoju o wymiarach 3x4 m i wysokości 3 m: 3 + 3 + 4 + 4 = 14 m; 14x3 = 42 m². Powierzchnię sufitu określ, mnożąc przez siebie krótszy i dłuższy bok (tu: 3x4 = 12 m²). Teraz sprawdź wydajność farby. Litr wystarcza na 14 m²? Dzieląc 42 przez 14, już wiesz, że do malownia ścian potrzebujesz 3 l farby. Przeraża cię matematyka? W internecie, np. na leroymerlin.pl, znajdziesz kalkulatory zużycia farb.

3. Przed malowaniem ścian w miarę możliwości opróżnij pokój, zabezpiecz folią meble oraz podłogi. Lampy zastąp oprawkami remontowymi.

4. Malowanie mieszkania zacznij od sufitu, potem zajmij się ścianami, elementami drewnianymi lub z metalu. Rozpocznij przy krawędzi i przesuwaj się w stronę środka powierzchni. Nie nabieraj na pędzel zbyt dużo farby. Wykonuj posuwiste pociągnięcia. Dobrze rozprowadzaj farbę.

5. Staraj się malować ściany przy świetle dziennym oraz przy uchylonym oknie (przyspieszysz schnięcie ścian, pozbędziesz się oparów farby).

Jak przygotować ściany do malowania?

Jak przygotować ściany do malowania zapytaliśmy specjalistę z firmy Benjamin Moore Polska. Od odpowiedniego przygotowania ścian do malowania zależy końcowy efekt, a więc estetyka, jednorodność i trwałość powłoki malarskiej. Pierwszą czynnością, którą należy wykonać, jest oczyszczenie powierzchni z kurzu, tłuszczu itp. Możemy to zrobić gorącą wodą z dodatkiem detergentu. Po osuszeniu ścian przystępujemy do wyrównania ich powierzchni. Uzupełniamy uszkodzenia tynku gładzią gipsową. Gdy wyschnie, szlifujemy papierem ściernym średniej grubości. Ostatnią czynnością na tym etapie prac jest usunięcie pyłu ze ścian. Szczególnie starannego odpylenia wymagają miejsca styku ścian z sufitem (narożniki). Przed właściwym malowaniem powierzchnię ścian warto jeszcze zagruntować wysokiej jakości wewnętrzną farbą podkładową, np. Super Hide 284 marki Benjamin Moore. Przy gruntowaniu podłoży z trudnymi do zamalowania zaciekami lub plamami z sadzy zalecane jest użycie specjalistycznego podkładu, np. Fresh Start Primer 023.

Którą farbę wybrać: farby do pokoju, łazienki, kuchni

Oprócz koloru farby ważne są jej właściwości. Podczas malowania ścian zawsze należy pamiętać o tym, że rodzaj farby należy dobrać do funkcji użytkowej danego pomieszczenia. Sprawdź, jaką farbę wybrać. Do wykonywania wierzchnich powłok malarskich używa się farb wodorozcieńczalnych, które zazwyczaj nie uwalniają substancji szkodliwych dla zdrowia. Warto poszukiwać takich o bardzo niskiej lub zerowej zawartości lotnych związków organicznych (LZO). Do farb wodorozcieńczalnych można zaliczyć przede wszystkim farby o spoiwach organicznych (klejowe, dyspersyjne, czyli tak zwane emulsyjne, akrylowe, lateksowe czy winylowe) oraz o spoiwach mineralnych (wapienne i cementowe). Spoiwo, od którego pochodzą nazwy farb, to materiał wiążący cząstki pozostałych składników (wypełniacze, pigmenty, rozpuszczalniki, rozcieńczalniki, środki pomocnicze). Obecnie optymalne własności powłok zapewniają nowoczesne farby dyspersyjne potocznie nazywane emulsyjnymi, akrylowymi i lateksowymi. Te ostatnie mają najwyższą odporność na zmywanie i szorowanie. Farby klejowe, wapienne i cementowe są coraz rzadziej stosowane. Sięgają po nie na przykład miłośnicy budownictwa ekologicznego czy konserwatorzy zabytków.

• Farby do malowania ścian w pokoju

Farby do malowania ścian salonu i sypialni - najlepsza będzie matowa farba emulsyjna. Maskuje nierówności ścian i sufitu. Przepuszcza parę wodną, umożliwia „oddychanie” ścian, zapobiega zawilgoceniu pomieszczeń. Farba emulsyjna do malowania ścian jest wydajna, odporna na uszkodzenia, ma dobre właściwości kryjące.

• Farby do malowania ścian w kuchni i łazience

Farby do malowania ścian kuchni i łazienki - zaleca się farby lateksowe lub akrylowe. Zostawiają na ścianie elastyczną warstwę odporną na wodę i pleśń, nieulegającą odbarwieniom. Poza tym w kuchni sprawdzą się farby zmywalne, o I i II klasie odporności na ścieranie. Farby lateksowe chronią ściany przed ingerencją wilgoci, tłuszczu, brudu i wszelkich mikroorganizmów, a ich wysoka zawartość żywic sprawia, że bez problemu można je szorować i zmywać na mokro.

• Farby do malowania ścian w pokoju dziecka

Farby do malowania ścian pokoju dziecka - idealne są zmywalne farby akrylowe, pozbawione szkodliwych substancji (na etykiecie znak Polskiego Towarzystwa Alergologicznego, Eco Label lub Błękitnego Anioła). 

• Farby do malowania ścian w przedpokoju

Farby do malowania ścian przedpokoju - wybierz lateksowo-akrylową emulsję (odporną na uszkodzenia i zmywanie). Lamperię możesz pomalować połyskującą emalią: akrylową, ftalową lub alkaidową. W korytarzach, pokojach dziecięcych i innych intensywnie eksploatowanych wnętrzach, w których ściany są wyjątkowo narażone na uszkodzenia i zabrudzenia, sprawdzą się też farby ceramiczne. Są one wyjątkowo odporne na szorowanie. Zarówno farby lateksowe, jak i ceramiczne są unowocześnionymi wersjami farb akrylowych – wodorozcieńczalnych, oddychających, idealnych dla pozostałych pomieszczeń mieszkalnych.

Przygotowanie farby do malowania ścian

Puszkę z farbą przed użyciem trzeba energicznie wstrząsnąć. Farbę w większym opakowaniu niż puszka należy wymieszać za pomocą wiertarki z metalową końcówką do mieszania. Gęste farby tiksotropowe (niekapiące) miesza się tylko wówczas, jeśli ich składniki się oddzieliły. Gdy na powierzchni farby utworzył się stwardniały kożuch, należy go odkroić od brzegów puszki i usunąć. Aby zapobiec powstawaniu takich kożuchów, powinno się przechowywać puszki dnem do góry. Część farby wlewa się do wiaderka malarskiego lub na tackę malarską. Starą farbę warto przecedzić przez sito. Puszkę trzeba potem dokładnie zamknąć, by jej zawartość nie schła. Gdy zachodzi taka potrzeba, farbę można rozcieńczyć, używając do tego środka zalecanego przez producenta.

Farba do malowania ścian matowa, półmatowa i połyskowa - czym się różnią

Farba matowa absobuje światło, maskuje nierówności powierzchni. Pomalowany nią pokój wygląda przytulnie. Jest mało odporna na zmywanie, nie zaleca się jej do kuchni i łazienki.

Farba półmatowa połyskuje. Optycznie powiększa wnętrze. W porównaniu z matową kolor ścian wydaje się bardziej intensywny. Dobrze się czyści. W sam raz do kuchni i pokoju dziecka.

Farba połyskowa jest cięższa niż pozostałe, mocno odbija światło. Może uwypuklać nierówności ścian. Korzystnie wygląda na drzwiach i lamperiach.

Wybieranie farby: na co zwrócić uwagę?

Szukając trwałej farby, przede wszystkim zwróć uwagę na klasę zmywalności. Najlepiej jest wybrać farbę o 1 klasie zmywalności (według normy PN-EN 13300) – po 200 cyklach szorowania ściera się zaledwie o 2-5 milimetrów. Dla porównania: w klasie 5 po 40 cyklach szorowania pojawiają się ubytki powyżej 70 milimetrów! Bez względu na to, czy wybierzesz farbę lateksową czy ceramiczną, sprawdź jej bezpieczeństwo dla zdrowia. Wysokiej klasy produkt musi zawierać śladowe ilości lotnych związków organicznych, na przykład 1g/1 l. Niektóre farby posiadają też certyfikat Ecolabel lub rekomendację Polskiego Towarzystwa Alergologicznego czy Centrum Zdrowia Dziecka.

Malowanie ścian: farby alkidowe (ftalowe)

Jakie wybrać farby do malowania pokoju? Różnica między farbami akrylowymi i alkidowymi (ftalowymi) polega przede wszystkim na rodzaju zastosowanego spoiwa. Farby alkidowe (ftalowe) są farbami rozpuszczalnikowymi, w których spoiwem jest roztwór żywicy ftalowej, a rozcieńczalnikiem jest benzyna lakowa (dla farb opartych na żywicach tłustych i średniotłustych) lub ksylen (w przypadku farb opartych na żywicach chudych). Farby akrylowe są farbami wodnymi, w których spoiwem są dyspersje akrylowe. Właściwości zależące od rodzaju i ilości kwasów tłuszczowych obecnych w cząsteczce żywicy alkidowej:

• schną przez przyłączenie tlenu z powietrza;
• ulegają zmydleniu i z tego względu nie powinny być stosowane wprost do malowania alkalicznych powierzchni (świeże tynki), powierzchni cynku i stali ocynkowanej, jak również farb krzemianowo-cynkowych, szczególnie w środowisku wilgotnym;
• miękną w wodzie i dlatego nie mogą być stosowane do malowania części podwodnych i części wewnętrznych zbiorników;
• nie są odporne na chemikalia i rozpuszczalniki;
• są łatwe do stosowania i mają dobrą rozlewność;
• powłoki farb ftalowych wykazują dobrą odporność na czynniki atmosferyczne (deszcz, słońce itp.) chociaż po dłuższym czasie tracą połysk i wykazują pewny stopień skredowania;
• dobrze zwilżają podłoże, szczególnie te oparte na tłustych żywicach alkidowych;
• nie są odpowiednie do stosowania ich w grubych warstwach, gdyż gruba powłoka farby utrudnia dostęp tlenu do dolnych warstw powłoki, co spowalnia proces schnięcia;
• dzięki zmodyfikowaniu żywic alkidowych zastosowanych do ich produkcji, uzyskuje się farby ftalowe o specjalnych własnościach: 
  • chlorokauczukowe (modyfikowane chlorokauczukiem) - ogólnego stosowania, wykazujące krótsze czasy schnięcia, lepszą odporność na wodę i zanieczyszczenia atmosfery niż konwencjonalne farby ftalowe;
  • winylowe (modyfikowane związkami winylowymi) - o krótszym czasie schnięcia, ulepszonej adhezji i odporności na zanieczyszczenia atmosfery niż konwencjonalne farby ftalowe;
  • silikonowymi (modyfikowane żywicami silikonowymi) - o krótszym czasie schnięcia, lepszej odporności na temperaturę oraz warunki atmosferyczne (zdecydowanie obniżone kredowanie).

Do nakładania farby na ściany można użyć pędzla ławkowca lub wałka. Malowanie rozpoczyna się przy oknach, a kończy przy drzwiach do pomieszczenia.

Właściwości farb do malowania ścian

Farby do wnętrz są opisywane za pomocą wielu parametrów, takich jak: gęstość, lepkość, stopień roztarcia, czas schnięcia, przyczepność, krycie, twardość, stopień połysku, grubość powłoki, największy rozmiar ziarna (granulacja), odporność na szorowanie na mokro, współczynnik kontrastu (zdolność krycia) systemów powłokowych białych i o jasnym odcieniu barwy, współczynnik przenikania pary wodnej (pozwala określić wpływ systemu powłokowego na wilgotność podłoża), przepuszczalność wody. Na uwagę zasługują następujące właściwości, które są ważne podczas zakupu farby.

• Farby do malowania ścian: lepkość

Lepkość. To parametr określający opór stawiany przez ciecz przy przesuwaniu jej warstw względem siebie. Lepkość i struktura farby wpływają na jej wygląd  w opakowaniu oraz zachowanie podczas malowania. Wraz ze wzrostem temperatury lepkość farb rośnie, co oznacza, że z reguły stają się rzadsze.

• Farby do malowania ścian: stopień połysku

Stopień połysku. Określa w procentach ilość światła odbitego od powłoki. Połysk jest optyczną właściwością określonej powierzchni opisującą jej zdolność do zwierciadlanego odbijania światła. Skala połysku jest następująca: 1-5% – mat, 6-10% – mat satynowy lub jedwabisty, 10-30% – półmat, 30–60% – półpołysk, 60–90% – połysk (w górnych granicach skali tak zwany efekt błyszczący). Im wyższy stopień połysku, tym więcej spoiwa zawiera farba. Matowe są bardziej delikatne niż półmatowe, a półmatowe niż połyskliwe. Wiąże się to zwłaszcza z odpornością na mycie i szorowanie. Im bardziej matową farbę chcemyzastosować, tym wyższą klasę odporności powinna ona mieć. Farby półmatowe dają wrażenie lepiej kryjących, tworzą efekt kremowej powłoki. Farbyz połyskiem są śliskie, więc kurz i brud słabiej się do nich przyklejają.

• Farby do malowania ścian: wydajność

Wydajność. To parametr określający wielkość powierzchni, którą można pomalować jednym litrem wyrobu. Najczęściej wydajność określana jest dla jednokrotnego malowania. W przypadku podłoża chłonnego, porowatego i teksturowego wydajność jest niższa, natomiast w przypadku niechłonnego, gruntowanego lub pomalowanego farbą podkładową – wyższa (górna wartość z przedziału podawanego przez producenta).

• Farby do malowania ścian: czas schnięcia

Czas schnięcia. Badany jest w warunkach standardowych, czyli w temperaturze 20oC i przy wilgotności powietrza 55%. Czas rozróżnia się według  następujących kryteriów:- sucha na dotyk – można poruszać się po pomalowanym pomieszczeniu bez ryzyka uszkodzenia nowej powłoki w wyniku przyklejenia się kurzu, pyłu;- następne malowanie – czas, po którym dopuszcza się nakładanie kolejnej warstwy farby bez ryzyka uszkodzenia poprzedniej warstwy i uzyskaniatrwałej powłoki;- całkowicie utwardzona – czas, po którym dopuszcza się powłokę do pełnej eksploatacji.Najlepsze są farby, które w miarę szybko schną, tak że po dwóch-trzech godzinach można nakładać kolejną warstwę. Średniej wielkości pomieszczeniemożna nimi pomalować w jeden dzień.

• Farby do malowania ścian: odporność na zmywanie

Odporność na zmywanie. Określa zdolność powłoki do skutecznego usuwania plam i zabrudzeń, na przykład wokół włączników światła, tłustych plam spożywczych, po kredkach, błocie. Taka farba przyda się na przykład w kuchni i innych pomieszczeniach, w których stale przebywa wiele osób. Odporność na szorowanie. To parametr opisujący odporność powłoki na wielokrotne mycie specjalnym materiałem/ szczoteczką, przy odpowiednim nacisku. Klasyfikacji dokonuje się na podstawie pomiaru ubytku grubości powłoki pod wpływem szorowania na mokro. Wyróżnia się pięć klas szorowania. Pierwsza oznacza najwyższą odporność. Te farby są przeznaczone do pomieszczeń silnie eksploatowanych, na przykład do przedpokojów, na klatki schodowe.

Farby sufitowe

Do pomalowania sufitu najlepsze są matowe farby o wysokiej wydajności oraz dobrym kryciu. Powinny tworzyć na powierzchni trwałą, śnieżnobiałą powłokę. Nie bez znaczenia jest dobra szybkość schnięcia oraz odpowiednia lepkość, żeby farba nie kapała z wałka. Farby, które tworzą powłokę antyrefleksyjną, optycznie maskują niedoskonałości podłoża. Ważne jest także, żeby były to produkty bezzapachowe, czyli o jak najniższej zawartości rozpuszczalników organicznych. Ponieważ jednym produktem malujemy zwykle duże powierzchnie, najbardziej opłaca się kupować farbę w dużych opakowaniach.

• Najpierw trzeba pomalować sufity. Można w tym celu posłużyć się wałkiem na wysięgniku. Sufit maluje się pasami. Każdy kolejny pas powinien zachodzić nieco na pas poprzedni. Pasy powinny być skierowane od okna w głąb pomieszczenia.
• Malowanie ścian rozpoczyna się od narożników. Do ich malowania najlepsze są okrągłe wałki z futerkiem.
• Dobre krycie uzyskuje się, wykonując na przemian pociągnięcia pionowe, poziome i ukośne.
• Równą krawędź stykających się fragmentów ściany malowanych w różnych kolorach można uzyskać dzięki naklejeniu taśmy malarskiej.

Farby akrylowe do malowania ścian

Właściwości kształtowane przez dobór odpowiednich monomerów, zarówno ilościowy, jak i jakościowy:

• tworzą powłokę przez odparowanie z nich rozpuszczalników (schnięcie fizyczne);
• schną bardzo szybko dając powłoki bardzo odporne na warunki atmosferyczne;
• nie ulegają degradacji pod wpływem promieni UV (chyba że zawierają w swoim składzie styren), dzięki czemu powłoka ich nie ulega skredowaniu;
• nie żółkną;
• powłoki ich posiadają wysoki połysk, który utrzymuje się przez bardzo długi czas eksploatacji;
• są odporne na hydrolizę.

Zobacz galerię 24 zdjęcia

Autor: Agnieszka Zbonik

Zobacz galerię 9 zdjęć

Autor: materiały prasowe Bondex

Kto powiedział, że wszystkie ściany w kuchni mają być w tym samym kolorze? Tutaj także możemy śmiało łączyć kolory dopełniające się lub pokrewne. Wszystko zależy od tego, co lubimy oraz od wielkości wnętrza i jego nasłonecznienia.

Zobacz galerię 14 zdjęć

Autor: Mariusz Bykowski

Fragment ściany pomalowany czarną farba tablicową wyznacza kącik śniadaniowy w kuchni.

Matylda Gruman