Sygnatury porcelany PRL - sprawdź, co oznaczają litery na spodzie naczyń. Pieczątki na porcelicie, porcelanie i fajansie
Co oznacza P lub B na spodzie ceramiki z PRL-u? W tamtych czasach prężnie rozwijało się kilka fabryk porcelany, porcelitu, fajansu czy kamionki. Podpowiadamy, jak rozpoznać, gdzie powstały filiżanki czy talerze z polskiej ceramiki oraz co oznaczają cyfry i litery na pieczątkach. Sygnatura może pomóc określić rok powstania naczynia.
Autor: Januszk57 - Wikimedia Commons / CC BY-SA 4.0
Fabryka Porcelany Wałbrzych
Spis treści
- Polska porcelana z PRL-u. Co oznaczają sygnatury?
- Co oznacza B na porcelanie?
- Pieczątka na porcelanie - czego się dowiemy z sygnatury na ceramice?
- Porcelit z PRL-u. Sygnatury
- Fajans z PRL-u. Sygnatury
Polska porcelana z PRL-u. Co oznaczają sygnatury?
Sygnatury na polskiej porcelanie z czasów PRL oznaczają fabrykę, w której powstało naczynie. Są zwykle dobrze opisane, a problem sprawia przede wszystkim porcelana z Bogucic, której pieczątka ogranicza się właściwie do literki B - mimo to dzięki tej wskazówce i tak łatwiej ją zidentyfikować niż np. słynną i szalenie wartościową porcelanę z Miśni, której sygnatura to dwie skrzyżowane szable.
Polską porcelanę w czasach PRL produkowały głównie:
- Chodzieskie Zakładach Porcelany i Porcelitu w Chodzieży (sygnatura trójkątem z literką C),
- Zakłady Porcelany "Ćmielów” (trójkąt z literą Ć),
- Zakłady Porcelany Stołowej "Karolina" w Jaworzynie Śląskiej (napis "Karolina" z koroną),
- Zakłady Porcelany Stołowej "Lubiana” w Łubianie (literka L),
- Zakłady Porcelany "Bogucice" w Katowicach-Bogucicach (literka B wpisana w koło w kształcie kwiatka),
- Zakłady Porcelany Stołowej "Wawel” w Wałbrzychu (litera W z podpisem "Wawel"),
- Fabryka Porcelany Wałbrzych (ozdobna litera W z poziomym zygzakiem).
Co oznacza B na porcelanie?
Litera B wpisana w kształt przypominający okrągły kwiatek, nierzadko w towarzystwie napisu "made in Poland", to sygnatura fabryki Bogucice. Katowicka fabryka porcelany działa do dziś.
Zobacz także: Najlepsza polska porcelana. Te marki są najdroższe. Gdzie i za ile kupić porcelanę?
Inną fabryką stosującą pieczątki zawierające literę B były oczywiście Zakłady Ceramiczne Bolesławiec - w tym jednak przypadku mamy do czynienia z ceramiką, nie zaś porcelaną, a literce towarzyszył (lub całkiem ją zastępował) symbol zamku. W późniejszych latach - również podpis z nazwą zakładu.
Pieczątka na porcelanie - czego się dowiemy z sygnatury na ceramice?
Choć na pieczątki na spodzie naczyń często nie zwraca się uwagi, jest to pierwsze miejsce, w które należy spojrzeć w poszukiwaniu informacji o ceramicznym naczyniu. Logo określi, w jakim zakładzie ono powstało, a jego wariant pomoże dookreślić rok wytworzenia - fabryki zmieniały wygląd pieczątek, a przedziały lat, w których używano konkretnych wariantów jest bardzo dobrze udokumentowany.
Pojedyncza cyferka zawiera informację o gatunku naczynia - na polski rynek często przeznaczano produkty drugiego gatunku; pierwszy gatunek w dużej części eksportowano za granicę.
W przypadku naczyń ręcznie malowanych, na spodzie można też znaleźć podpis lub pieczątkę osoby, spod której pędzla wyszedł talerz czy filiżanka. Może się zdarzyć, że dzięki temu zidentyfikujemy przedmiot unikatowy szczególnie uznanego artysty. Szczególnie uważnie warto się przyglądać ceramicznym talerzom na ściany.
Porcelit z PRL-u. Sygnatury
Porcelitowe naczynia w PRL-u produkowało kilka fabryk - Zakłady Porcelitu Stołowego Pruszków, Fabryka Porcelitu Tułowice i Mirostowickie Zakłady Ceramiczne; swój udział miała też fabryka w Chodzieży. Naczynia z porcelitu mają grubsze ścianki niż porcelana. Szkliwiono go przede wszystkim na odcienie brązu, ale zdarzały się też partie zielone, niebieskie, błękitne czy żółte.
- Litera P wpisana w kształt dzbana przecinanego przez dwie strzałki na sygnaturze oznacza, że naczynie powstało w Pruszkowie. Innym wariantem pieczątki tej fabryki był sam symbol dzbana z dopiskiem "Pruszków". Duże P otoczone wieńcem w sygnaturze wykorzystywał też zakład w Chodzieży.
- Rozpoznanie porcelitu z Tułowic może niektórym sprawić problem - pieczątka z wieloma detalami często zamazywała się w produkcji. Literki P i T ujęte są na sygnaturze w liściasty wieniec związany kokardą, przecięty gałązką i zwieńczony gwiazdą.
- "Mirostowice" bardzo łatwo rozpoznać - brązowe naczynia ozdabiano charakterystycznymi jasnymi zaciekami, a sygnatura to dwie litery: "Mi".
Fajans z PRL-u. Sygnatury
Bardzo podobny do siebie fajans w PRL-u produkowały dwie fabryki, później połączone w jedno. "ZF KOŁO" wpisane w trójkąt to Zakłady Ceramiki Koło - fajans z taką pieczątką powstały najpóźniej w 1974 roku. Wtedy "Koło" włączono do Zakładów Ceramiki Stołowej we Włocławku.
Sygnatura "Włocławka" na fajansie to najczęściej zapisany drukowanymi literami "Włocławek" wpisany jest w prostokąt i otoczony okrągłym napisem. Nieco bardziej urozmaicona jest pieczątka na porcelanie, którą również tam wypalano. Sygnaturę z charakterystycznym symbolem zakładu można też spotkać na fajansie.
Zobacz także: Porcelanowe figurki PRL. Ćmielów, Chodzież, Bogucice - ile są warte i które są najcenniejsze?
Autor: Fabryka Porcelany AS Ćmielów
