Wielkanoc na starych zdjęciach. Tak wyglądały wielkanocne stoły naszych babć!
Oglądając zdjęcia z końca lat 30. XX w., można stwierdzić, że tradycja suto zastawionych stołów wielkanocnych wciąż jest żywa! Podstawą był biały obrus – gładki lub koronkowy – a na nim: ciasta drożdżowe, mazurki, jajka w koszyczku, baranek i wino – wszystko ustawione w oczekiwaniu na gości. Zobaczcie, jak dawniej świętowano Wielkanoc!
W przypadku tego stołu warto zwrócić uwagę na szczególną dekoracją obrusa — dookoła przypięto gałązki.
Pieczony kurczak, ogromna ilość ciast, babka, kiełbasy i domowej roboty nalewki — tak wyglądał stół wielkanocny w latach 30. XX w.
Ten stół wielkanocny przypomina ołtarz! W centrum ustawiono baranka, który stoi pod wykonanym zapewne z ciasta łukiem.
Wielkanoc na starych zdjęciach
Podczas gdy w czasie Bożego Narodzenia najważniejszym wspólnie spożywanym posiłkiem jest Wigilia, to w czasie Wielkanocy, niektórzy po całym tygodniu postu, w Wielką Niedzielę z apetytem zasiadają do tradycyjnego śniadania.
Dawniej wspólne świętowanie rozpoczynano od dzielenia się jajkiem i składania sobie życzeń. Ta tradycja jest wciąż żywa w wielu domach.
Na stołach pojawiały się klasyki: ćwikła z chrzanem, biała kiełbasa, pasztet, schab czy faszerowane jajka. W domach zamożniejszych – domowe wędliny i cielęcina. W biedniejszych tylko to, co dała gospodarka: chleb, jajka czy kawałek kiełbasy. Nie mogło oczywiście zabraknąć ciast, serników, bab i mazurów.
W wielu domach kultywowano też zwyczaj polewania się wodą w lany poniedziałek, choć w miastach w wydaniu bardziej symbolicznym i eleganckim niż na wsi.
Wielkanoc w stylu retro?
Jak dawniej ustrajano stół wielkanocny? Obrusy były obowiązkowo białe i sztywne od krochmalu. Naczynia natomiast odświętne – wyciągane tylko na specjalne okazje.
Na środku stołu, który niekiedy przypominał suto zastawiony ołtarz, stawiano baranka z ciasta lub cukru. Całość przystrajano zielenią – gałązkami bukszpanu, ale też kwiatami. Oczywiście nie mogło zabraknąć pisanek – wyłącznie ręcznie malowanych!
PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ: Wielkanocne dekoracje w stylu vintage. Stonowane i eleganckie!
Jak wyglądały domy pod koniec lat. 30 XX w.?
Prezentowane powyżej zdjęcia są także doskonałą okazją do podglądnięcia, jak przed ponad 80 laty mieszkali nasi przodkowie. Na zdjęciach widać ciężkie, dębowe meble, zdobione kredensy i masywne piece kaflowe, których nie mogło zabraknąć w żadnej kamienicy.
Ściany często zdobiły makatki, obrazy o tematyce religijnej lub patriotycznej oraz dekoracyjne zawieszone talerze. W salonach i jadalniach stały paprocie w wysokich donicach, a na stołach rozkładano koronkowe obrusy i świąteczne serwety – ręcznie haftowane, często przekazywane z pokolenia na pokolenie.
Wielkanoc w takim wydaniu miała swój niepowtarzalny klimat – elegancki, a zarazem ciepły i rodzinny. Dziś, oglądając te czarno-białe fotografie zrobione tuż przed wybuchem II wojny światowej, można poczuć ducha dawnych świąt.
Choć nasze mieszkania wyglądają dzisiaj inaczej, widać, że w wielu polskich domach, szczególnie wśród starszego pokolenia, tradycja jest wciąż żywa. Nasze babcie wciąż sięgają po obrusy, na stole kładą tyle co poświęcony koszyczek wielkanocny, a ciasta pieką według przepisów, które są w rodzinie od lat!
PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ: Stół z ceratą, garnki z Olkusza, makatki i maszynka do mięsa. Pamiętasz, jak wyglądała kuchnia w PRL? Zdjęcia z lat 60., 70., 80.
Autor: Pomorskie Okręgowe Muzeum PRL w Sępólnie Krajeńskim
