Fornirowanie starych mebli. Jak przykleić fornir - naprawa forniru krok po kroku

Stare meble fornirowane są podatne na uszkodzenia. Ich blaty łatwo poplamić, a drzwiczki, lica szuflad czy ścianki – zarysować, a nawet zadrzeć. Gdy renowacja forniru nie przynosi oczekiwanych rezultatów, konieczna staje się wymiana okleiny. Na szczęście fornirowanie starego mebla to sprawa nie aż tak trudna, jak się może wydawać – zwłaszcza z naszą instrukcją krok po kroku.

Zobacz galerię 18 zdjęć

Autor: Mariusz Bykowski

Ten stary fornirowany stolik wymagał remontu

Spis treści

1. Odnawianie mebli fornirowanych. Renowacja forniru czy wymiana okleiny?
2. Fornir, obłóg okleina. Czytaj i oglądaj zdjęcia >>
3. Co to jest fornir?
4. Odnawianie mebli: przyklejenie forniru
5. Renowacja mebli: szlifowanie forniru
6. Odnawianie mebli fornirowanych: naprawa starej okleiny
7. Naprawa forniru: szlifowanie powierzchni 
8. Nie przegap: fornir na ścianie, w kuchni, w łazience

Wymiana forniru to wprawdzie ostateczność, bo kiedy tylko to możliwe, stary fornir należy poddać renowacji (odnowić istniejący fornir, a nie wymieniać okleinę). Często to jednak niemożliwe; zwłaszcza fornirowane blaty stołów, komód i kredensów z targu staroci zmuszają do bardziej intensywnej pracy nad meblem. Mając do dyspozycji nowoczesne narzędzia i łatwe w użyciu kleje oraz lakiery do drewna, można jednak z powodzeniem samodzielnie fornirować meble, czyli nałożyć nową okleinę drewnianą.

Odnawianie mebli fornirowanych. Renowacja forniru czy wymiana okleiny?

Renowacja starych mebli nie zawsze jest prosta, zwłaszcza gdy to meble pokryte fornirem. Szlachetniejsze meble tymczasem rzadko bywają wykonywane z litego drewna. Drewno jest bowiem drogie, a do tego może się odkształcać. Meble dawniejsze z reguły mają konstrukcję sosnową. Konstrukcja mebli powojennych, ale powstałych do końca lat 60. XX wieku (gdy w powszechnym użyciu była już płyta wiórowa), wykonana jest na ogół z płyty stolarskiej. W przypadku jednych i drugich ma surową konstrukcję nakłada się tańszy fornir techniczny (obłóg), zaś wierzch (a niekiedy także widoczne z perspektywy użytkownika wewnętrzne partie mebla) wykonuje ze szlachetnej, często bardzo drogiej okleiny.

Zarówno naprawdę stare, jak i już powojenne meble fornirowane można gruntownie wyremontować. Kluczowa zasada to ratować oryginalny fornir, gdy tylko się da. Doklejać oderwane kawałeczki, wprasowywać purchle, łagodzić zadrapania. Rzecz w tym, że nowe wstawki zawsze pozostają widoczne, chyba że są wyjątkowo korzystnie dla nas zlokalizowane (na samym dole lub z boku mebla, a w przypadku mebli wysokich – u góry). Z tego powodu przy mocniejszych uszkodzeniach nowym fornirem warto pokryć całą płaszczyznę odnawianego mebla (najczęściej blat, niekiedy drzwiczki lub ścianki boczne). Podpowiadamy jak samodzielnie odnowić meble: zdzieramy stary fornir i przyklejamy nowy.

Fornir, obłóg okleina. Czytaj i oglądaj zdjęcia >>

Fornir, obłóg, okleina co jest czym? >>

Zobacz galerię 10 zdjęć

Autor: pd.kalinski

Dekoracyjny układ forniru mahoniowego na komodzie w stylu Ludwika XV

Arkusze forniru najłatwiej kupić w sklepach zaopatrujących stolarzy i firmy meblarskie. Warto się upewnić, czy sprzedawane są tam pojedyncze liście okleiny, czy tylko całe paczki. Tam także powinniśmy kupić potrzebne do domowej renowacji mebli akcesoria oraz to, co najważniejsze – odpowiedni klej do forniru.

Sprawdź też: narzędzia potrzebne do samodzielnego odnawiania mebli >>

Co to jest fornir?

Fornir to cienkie arkusze drewna strugane z bala. Zwykle fornir ma grubość 0,8-1,5 mm, ale bywa nawet o grubości 0,4 lub 4 mm. Wszystko zależy od gatunku drewna. Fornir naturalny jest skrawany z jednego bala. Kolejne arkusze powtarzają układ słojów, ale odwzorowanie może być niezbyt dokładne, a czasem wręcz zaburzone, jeśli w trakcie wzrostu pnia nastąpiło jakieś zakłócenie. Drewno mogło się skręcać, wytworzyć sęki lub inne anomalie, co będzie widoczne na arkuszach forniru. Obecnie coraz popularniejszy jest fornir modyfikowany. Przy jego produkcji dobiera się arkusze lub ich fragmenty o odpowiednim układzie słojów, a także pozbawione uszkodzeń czy ubytków i sprasowuje z nich nowy bal.

Sprawdź też:

jak samodzielnie przemalować meble >>

jak usunąć białe krążki z drewnianego blatu stołu >>

Zobacz galerię 7 zdjęć

Autor: Andrzej Szandomirski

W trakcie wykonywania forniru modyfikowanego drewno można podbarwić (osiągając paletę kolorów forniru nieporównywalnie szerszą niż w przypadku okleiny z drewna naturalnego), wzmocnić klejami lub innymi substancjami. Z takiego zmodyfikowanego kloca skrawa się płaty nowej okleiny. W ten sposób można tworzyć nowe wzory układu słojów, takie, które nie występują w naturze. Są one bardzo regularne, więc w trakcie prac stolarskich jest mało odpadów. Łatwo dobrać ozdobny układ okleiny mebla z pociętych fragmentów arkusza.

Sprawdź też: ceny forniru i sklejki >>

Fornir modyfikowany z najpopularniejszych gatunków drewna jest tańszy niż naturalny, ale nowy, modny wzór z rzadkich gatunków egzotycznych może kosztować znacznie więcej.

Odnawianie mebli: przyklejenie forniru

Najpierw musimy przymierzyć płaty forniru do mebla i zaplanować układ okleiny. Odmierzamy precyzyjnie potrzebne fragmenty forniru i starannie docinamy ostrym narzędziem, żeby krawędzie były równe. Można to zrobić za pomocą gilotyny lub noża.

Zanim przystąpimy do klejenia , dobrze jest rozłożyć pocięte odcinki forniru na blacie i sprawdzić, czy pasują. Jeśli jakiś kawałek okleiny się rozpadł, można go skleić papierem podgumowanym. Do klejenia forniru na meblach możemy użyć jednego z dostępnych na rynku produktów, np. syntetycznych klejów kontaktowych, które są proste w użyciu. Należy tylko się upewnić, czy środek jest przeznaczony do drewna i do klejenia dużych płaszczyzn. Klej o galaretowatej konsystencji nakładamy szpachelką z drobnymi ząbkami. Rzadszy powinno się nanosić pędzlem. Starannie pokrywamy całą powierzchnię odnawianego mebla i czekamy, aż odparuje rozpuszczalnik i klej przyschnie, to znaczy będzie suchy przy dotknięciu palcem. Dopiero wtedy możemy zacząć układać arkusze okleiny.

Należy przykładać arkusze okleiny maksymalnie dokładnie, ponieważ możliwość korekty jest bardzo ograniczona. Każdy arkusz musimy starannie docisnąć do podłoża mebla i usunąć spod niego ewentualne pęcherze powietrza. Przesuwamy ręką, klockiem lub wałkiem, posuwając się od środka ku krawędziom.

Po oklejeniu fornirem blatu odnawianego mebla przystępujemy do przymocowania odpowiednich fragmentów forniru na jego bokach i na brzegach. Długie i wiotkie kawałki forniru można od razu dociskać klockiem. Fragment okleiny przyłożony do blatu chwyta natychmiast, ale pełne sklejenie następuje mniej więcej po upływie 24 godzin.

Renowacja mebli: szlifowanie forniru

Przyklejony fornir należy przeszlifować, żeby usunąć wszelkie nierówności. Na stykach arkuszy mogły powstać wycieki kleju, które należy odciąć nożem, a miejsce jeszcze raz przeszlifować. Grubość papieru ściernego zależy od rodzaju powłoki wykańczającej, którą chcemy zastosować. Jeśli odnawiany mebel ma być wykończony farbą rustykalnie lub w stylu vintage, wystarczy papier o gradacji 80-120. Gdybyśmy chcieli na odnawianym meblu położyć lakier bezbarwny lub politurę na wysoki połysk, powierzchnia powinna być znacznie staranniej wyszlifowana. W tym wypadku użyjemy jak najcieńszego papieru ściernego, o gradacji co najmniej 200, a nawet 320.

Przed nałożeniem powłoki wykończeniowej odnawiany mebel trzeba dokładnie odkurzyć, żeby usunąć resztki pyłu drzewnego. Farbę lub lakier barwiący do drewna nanosimy pędzlem albo wałkiem. Zawsze robimy to wzdłuż słojów. Nakładamy możliwie najcieńszą warstwę. Jeśli zależy nam na trwałości powłoki, znacznie lepszy efekt uzyskamy, malując powierzchnię mebla dwiema, a nawet trzema cieniutkimi warstwami niż jedną grubą. Ważne jest także, żeby każdą z nich przeszlifować przed nałożeniem kolejnej. Ale sposób nakładania warstw wykończeniowych zależy także od tego, jaki efekt chcemy uzyskać na powierzchni naszych odnawianych mebli.

Jeśli nie wymiana forniru, to może malowanie mebla? Zamiast wymieniać zniszczony fornir, mniej wartościowe meble można pomalować!

Odnawianie mebli fornirowanych: naprawa starej okleiny

Żeby wykonać nową okleinę odnawianych mebli, musimy naprawić stary fornir. Chodzi przede wszystkim o utworzenie pewnego, równego i pełnego podłoża pod nowy fornir. Dlatego podczas odnawiania mebli usuwamy wszelkie słabo trzymające się fragmenty starej okleiny. Dłutkiem podważamy poluzowane kawałki okleiny i je odrywamy. Można zrobić także na odwrót, czyli mocno je przykleić i obciążyć, żeby równo przylegały. Wszelkie ubytki widoczne na powierzchni odnawianych mebli trzeba zaszpachlować. Najtrudniejsze do wypełnienia są krawędzie, które łatwo mogą się wykruszać. W tych miejscach trzeba użyć tzw. drewna syntetycznego, czyli kitu z dodatkiem polimerów, dzięki którym tworzy on bardzo twarde i trwałe wypełnienia. Po zaschnięciu szpachli trzeba nadać wypełnieniom odpowiedni kształt.

Naprawa forniru: szlifowanie powierzchni 

Kiedy warstwy naprawcze wyschną, odnawiany mebel należy dokładnie wyszlifować papierem ściernym o gradacji 120. Od gładkości podkładu zależą trwałość i jakość nowej powłoki. Następnie należy  go odpylić i umyć oraz odtłuścić, żeby usunąć brud i stare warstwy czyszczące. Dobrze jest go także zagruntować, smarując bardzo cienką warstwą rozrzedzonego kleju.

Nie przegap: fornir na ścianie, w kuchni, w łazience

Fornir w kuchni: 10 inspiracji >>

Fornir w łazience: efektowna aranżacja >>

Fornir na ścianie: zalety i wady ściennych paneli fornirowanych >>

Zobacz galerię 15 zdjęć

Autor: Norbert Banaszyk/DADA

Salon na parterze architekci podzielili na aneks wypoczynkowy oraz jadalnię, które są otwarte na hol i kuchnię.

Zobacz galerię 6 zdjęć

Autor: Anna Rychlewicz

Przepiękny fornir, nieco chłodny klinkier na ścianie za łóżkiem i on - designerski żyrandol wyznaczający centrum nowoczesnej sypialni. Fot. Arte Dizain Studio Architektoniczne

Zobacz galerię 5 zdjęć

Autor: Jakub Certowicz/archiwum prywatne

Przepiękna podłoga drewniana w jodełkę łączy się z gresem.

Zobacz galerię 3 zdjęcia

Autor: Anna Rychlewicz

W nowoczesnej łazience urzeka fornirowana zabudowa, która idealnie wpasowuje się w założenie aranżacyjne małego wnętrza. Fot. Arte Dizain Studio Architektoniczne

Kazimierowicz Anna