Samowar – co to jest i jak działa? Lepiej wybrać klasyczny czy nowoczesny samowar?
Samowar już od kilkuset lat jest nieodłączną częścią rosyjskiej tradycji. Parzenie herbaty w tym intrygująco wyglądającym urządzeniu ma w sobie coś podniosłego i tajemniczego, a przy tym potrafi urozmaicić każde towarzyskie spotkanie. Obecnie samowary coraz częściej wykorzystuje się podczas dużych przyjęć czy biznesowych konferencji, a hotelowe restauracje i firmy kateringowe chętnie sięgają po nowoczesne modele tego rosyjskiego wynalazku. Co to jest samowar i jak działa? Lepiej wybrać tradycyjny czy nowoczesny model?
Spis treści
- Samowar – historia, wygląd, budowa
- Jak działa samowar? Instrukcja obsługi samowara
- Jak wybrać samowar? Rodzaje samowarów
Samowar – historia, wygląd, budowa
Samowar to naczynie do parzenia herbaty, które wyglądem przypomina smukły kocioł z uchwytami i kranikiem. Tradycyjny samowar składa się ze zbiornika na wodę, w którego środku znajduje się pionowa rura na węgiel. Każdy tradycyjny samowar wyposażony jest w ruszt, kranik, przez który przelewa się woda, a także czajniczek na esencję, który stawia się na samej górze samowara.
Samowar pojawił się po raz pierwszy w Rosji najprawdopodobniej w XVIII wieku. Sto lat później używali go już tam wszyscy, od arystokracji po najbiedniejszych obywateli. Picie herbaty z samowara było osią towarzyskich spotkań i biesiad, a ceremonia parzenia czaju wrosła w kulturę i tradycję Rosji tak głęboko, że nie zmieniły tego ani upadek caratu, ani rewolucje czy komunizm. Do dziś w rosyjskich domach używa się samowarów do parzenia herbaty, co ciekawe nierzadko są to wciąż działające modele sprzed dziesiątków lat.
Samowar do Polski trafił już za czasów zaborów, a jego największa popularność przypadła na wiek XIX. Obecnie elektryczne samowary chętnie wykorzystywane są przez hotelowe restauracje i firmy kateringowe. Często można je znaleźć podczas biznesowych konferencji, szkoleń i wszędzie tam, gdzie jest zapotrzebowanie na duże ilości gorącej kawy bądź herbaty.
Jak działa samowar? Instrukcja obsługi samowara
Samowar na pierwszy rzut oka może wyglądać dość skomplikowanie, ale to tylko pozory. Obsługa warnika (jak czasem nazywany jest samowar), jest dość prosta, należy tylko stosować się do kilku zasad. Jak obsługuje się samowar? Jeżeli dysponujemy tradycyjnym samowarem, musimy go rozpalić za pomocą węgla drzewnego lub specjalnych wiórów.
Jeżeli mamy elektryczny samowar, wystarczy podłączyć go do kontaktu i włączyć grzanie, a wbudowana grzałka zacznie działać. Następnie do środka samowara wlewamy odpowiednią ilość wody i czekamy, aż się zagotuje. W tradycyjnych samowarach gotująca woda zaczynała szumieć, w nowoczesnych modelach o gotowości wody informuje nas włączająca się dioda.
Kiedy woda osiągnie odpowiednią temperaturę, do zdejmowanego czajniczka należy wsypać herbatę, najlepiej dwa razy więcej niż normalnie. Do samowarów dobrze jest używać herbaty liściastej, podobnie jest z ziołami. Samowary są idealne również do parzenia dużej ilości kawy. Kiedy wsypiemy herbatę bądź kawę do czajniczka, czas przygotować esencję. By to zrobić, wystarczy podłożyć czajniczek pod wylew kranika i zalać go niewielką ilością wrzątku z samowara, a następnie umieścić imbryk na szczycie samowara, gdzie para wodna będzie go cały czas podgrzewać. Po chwili możemy nalać do filiżanki esencję, zalać wrzątkiem i rozkoszować się czajem z samowara. Parzenie herbaty w samowarze wymaga trochę czasu i wysiłku, dlatego może nie sprawdzić się podczas codziennego użytkowania.
Co ciekawe, w dawnych czasach czaj z samowara pijano w porcelanowych filiżankach. Osoby, które nie mogły sobie na to pozwolić, używały szklanek. Niestety, picie gorącej herbaty w szklance nie było zbyt wygodne, dlatego szybko wymyślono specjalne koszyczki, do których wkładano szklanki.
Mówiąc o samowarze, nie można nie wspomnieć o rosyjskim sposobie podawania herbaty. Herbata po rosyjsku zazwyczaj podawana była z cytryną, cukrem i/lub malinową konfiturą. Co ciekawe, cukier i konfitury początkowo nie dodawano do czaju, ale najpierw wkładano do ust, a następnie popijano gorzkim herbacianym wywarem.
Jak wybrać samowar? Rodzaje samowarów
Samowar jest bardzo funkcjonalnym sprzętem. Przydaje się zwłaszcza przy organizacji większych przyjęć czy rodzinnych zjazdów. Ponadto, dobrze się prezentuje i sam w sobie może stanowić ozdobę wnętrza. Zanim kupimy samowar, warto zastanowić się, czy wolimy tradycyjne samowary, czy raczej nowoczesne, designerskie modele. Na rynku dostępne są samowary o pojemności jednego, trzech, a nawet kilkunastu litrów. Nowoczesne modele wykonane są ze stali nierdzewnej lub mosiądzu. Warto rozważyć zakup samowara z mosiądzu – szybciej się nagrzewa i dłużej zachowuje ciepło, a przy tym prezentuje się korzystniej niż model ze stali.
Ile kosztuje samowar? Stary samowar można kupić na targu staroci lub w internecie. Jego cena waha się między 1500 – 4500 zł. Tańszą opcją są nowoczesne, elektryczne samowary. Można je kupić już za 200 złotych. Lepsze modele kosztują 400-600 złotych.
- Klasyczny samowar – zwany również ogniowym, podgrzewa wodę przy użyciu opału, np. węgla drzewnego lub innej specjalnej opałki. Niestety, używając tego typu sprzętu, należy zachować maksymalną ostrożność, zwłaszcza gdy obok są małe dzieci lub zwierzęta. Tradycyjne samowary nie są tak bezpieczne jak ich nowoczesne odpowiedniki, niemniej jednak wygląd starego samowara jest dużo atrakcyjniejszy niż nowoczesnego sprzętu
- Elektryczny samowar – ma wbudowaną specjalną grzałkę, która podgrzewa wodę. Elektryczne samowary może i nie są tak efektowne wizualnie jak tradycyjne modele, ale są zdecydowanie bezpieczniejsze, prostsze w użyciu i łatwiejsze w czyszczeniu. Zanim kupimy elektryczny samowar, upewnijmy się, że posiada opcję automatycznego wyłączania i ochrony przed przegrzaniem, funkcje te pozwolą na bezpieczne i bezawaryjne korzystanie z samowara
Autor: materiały prasowe Electrolux
Autor: Marcin Czechowicz
Miód czy cukier? Pojemnik na herbatę z kryształowego szkła, wieczko ze srebra, Francja, pocz. XX w., Connaisseur; filiżanka ze spodkiem, platerowana łyżeczka, Fryderyk Gallery; szklany pojemnik z posrebrzanym wieczkiem, Com40; srebrne sitko do herbaty, Anglia, koniec XIX w., bazar na Kole.
