Gdzie wyrzucić żarówkę lub halogen, gdzie ledy, świetlówki kompaktowe, lampy?
Co zrobić ze zużytą żarówką LED, a co z przepaloną żarówką tradycyjną? Czy obie powinny trafić do kosza na odpady zmieszane? A może do szkła? Podobne pytania spotyka się wciąż bardzo często, bo nadal wiele osób nie wie, jak postępować ze zużytym sprzętem oświetleniowym. Dlatego już po raz trzeci, wystartowała publiczna kampania edukacyjna „Już nie świeci? Oddaj do elektrośmieci”, której inicjatorem jest ElektroEko, największa w Polsce organizacja odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Jej eksperci radzą, gdzie wyrzucić poszczególne rodzaje żarówek, świetlówek, lamp.
Spis treści
- Czy żarówkę lub świetlówkę można wyrzucić do kosza na odpady zmieszane?
- Gdzie oddać ledy, świetlówki, stare lampy?
- Ekologiczne żarówki i świetlówki. Co wybrać?
- Bądź ekologiczny, twórz zdrowy świat dla swoich dzieci
Zużyty sprzęt oświetleniowy – przepalone żarówki, świetlówki kompaktowe (popularnie, choć niesłusznie nazywane „energooszczędnymi”), świetlówki i taśmy LED czy świetlówki liniowe, ale także oprawy oświetleniowe, a więc lampy, kinkiety, żyrandole itp. – zaliczają się do elektrośmieci. Jest to specjalna kategoria odpadów, obejmująca niedziałające lub zbędna urządzenia elektryczne i elektroniczne.
Jak je rozpoznać? Najprościej po tym, że do funkcjonowania wymagają podłączenia do prądu lub innego źródła zasilania, np. baterii lub komputera. A poza tym można je rozpoznać po symbolu przekreślonego pojemnika na śmieci, umieszczonym na samym produkcie lub na jego opakowaniu. Urządzenia te, ze względu na zróżnicowane komponenty wykorzystywane do produkcji, wymagają odpowiedniego potraktowania.
Czy żarówkę lub świetlówkę można wyrzucić do kosza na odpady zmieszane?
Zużytego sprzętu oświetleniowego, podobnie jak innych elektrośmieci, nie należy wyrzucać do dowolnych koszy na śmieci. Gdzie więc wyrzucić przepalone żarówki, niedziałające świetlówki itd.? Odpowiadamy. Żarówki LED, świetlówki energooszczędne (kompaktowe), świetlówki liniowe, oprawy oświetleniowe (m.in żyrandole, kinkiety, oprawy biurkowe) należy przekazać do właściwego punktu odbioru elektrośmieci. Wymieniamy je poniżej. Dzięki temu mogą one zostać poddane recyklingowi. W procesie przetwarzania zostaną pozyskane surowce, takie jak szkło, aluminium, stal, metale szlachetne czy plastik, które nadają się do ponownego użycia i do wytworzenia nowych produktów.
Wyjątek stanowią żarówki tradycyjne i halogenowe, które powinny trafić do odpadów zmieszanych.
Gdzie oddać ledy, świetlówki, stare lampy?
Elektrośmieci należy oddawać w wyznaczonych punktach, aby trafiły do Zakładów Przetwarzania, gdzie zostaną poddane recyklingowi. Istnieje kilka prostych sposobów odpowiedniego postępowania ze zużytym sprzętem oświetleniowym, które umożliwiają odzyskanie surowców.
Jednym z najprostszych sposobów jest oddanie zużytego sprzętu oświetleniowego podczas zakupu nowego, jeśli jest tego samego rodzaju i pełnił te same funkcje, co sprzęt kupowany. Każdy sklep ma obowiązek nieodpłatnie przyjąć zużyty sprzęt oświetleniowy w momencie, gdy klient kupuje nowy.
Kolejnym sposobem jest nieodpłatne oddanie zużytego sprzętu oświetleniowego w sklepach wielkopowierzchniowych (min. 400 m²) bez konieczności zakupu nowego. Należy jednak pamiętać, że żaden z wymiarów zewnętrznych oddawanego sprzętu nie może przekraczać 25 cm.
Trzeci sposób to odwiedzenie najbliższego PSZOK-u, czyli Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych, które znajdują się w każdej gminie. Tam można bezpłatnie oddać wszystkie zużyte sprzęty elektroniczne i elektryczne (w tym zużyty sprzęt oświetleniowy) bez względu na wymiary i pełnione funkcje.
Ekologiczne żarówki i świetlówki. Co wybrać?
W trosce o środowisko, w którym żyjemy my, a żyć będą nasze dzieci i wnuki, warto sukcesywnie wymieniać starszego typu źródła światła na nowoczesne świetlówki ledowe. Oferuje ono długą trwałość (nawet do 50 lat!), jest bezpieczne dla oczu, a także energooszczędne i tym samym ekologiczne. Do produkcji oświetlenia wykorzystującego technologię LED wykorzystuje się diody pokryte luminoforem. Dzięki temu żarówki LED w przeciwieństwie do żarówek tradycyjnych nie wytwarzają znacznych ilości ciepła, a głównie światło widzialne. Stąd bierze się wspomniana energooszczędność i tym samym możliwe są mniejsze rachunki za prąd.
Rodzaj wykorzystanych komponentów ma bardzo duże znaczenie na jakość światła, dlatego warto wybierać oświetlenie LED od sprawdzonych i renomowanych producentów. Dzięki temu można mieć pewność, że jest ono bezpieczne i przeszło niezbędne testy. Żarówki LED pochodzące od nieznanych producentów oraz te najtańsze, w dłuższej perspektywie mogą negatywnie wpływać na zdrowie i samopoczucie, np. poprzez nienaturalne oddawanie barw, migotanie czy efekt stroboskopowy. Wymienione negatywne efekty nie zawsze można dostrzec tzw. „gołym okiem”, ale mogą one wywoływać zmęczenie, rozdrażnienie i łzawienie oczu.
Więcej informacji znajduje się na oficjalnej stronie publicznej kampanii edukacyjnej ElektroEko zuzyteoswietlenie.pl
Bądź ekologiczny, twórz zdrowy świat dla swoich dzieci
Z roku na rok liczba elektrośmieci znacząco rośnie. Szacuje się, że rocznie ok. 200 tys. ton zużytych urządzeń elektrycznych i elektronicznych nie zostaje przetworzona. Obecnie w Polsce przetworzeniu podlega tylko blisko 60% elektroodpadów wprowadzonych na rynek.
Odpowiednie postępowanie z elektrośmieciami to przejaw troski o środowisko naturalne. Przekazywanie zużytego sprzętu oświetleniowego we wskazanych punktach pozwala na realizację gospodarki o obiegu zamkniętym, ponieważ umożliwia ponowne wykorzystanie surowców pochodzących z materiałów wcześniej wprowadzonych na rynek. W procesach przetwarzania zużytego oświetlenia można odzyskać m.in. metale szlachetne, takie jak miedź czy złoto, szkło, plastik czy nawet do 98% aluminium i 100% stali.
Dlatego jednym z celów działania ElektroEko jako organizacji odzysku jest edukowanie Polaków, aby mieli pełną wiedzę o tym, jak właściwie postępować ze zużytymi urządzeniami elektronicznymi i elektrycznymi, do których zalicza się też zużyty sprzęt oświetleniowy. – ElektroEko swoimi działaniami wspiera firmy i instytucje oraz przedsiębiorców i instalatorów, od których bezpłatnie odbiera zużyty sprzęt, po wcześniejszym wypełnieniu wniosku na stronie internetowej zuzyteoswietlenie.pl. W ten sposób pokazujemy Polakom, że podejmowanie ekologicznych decyzji jest naprawdę proste – mówi Romuald Wojtkowiak, Dyrektor Branży Oświetleniowej w ElektroEko.
