Samowola budowlana – wszystko o karach, legalizacji i przedawnieniu
Osoby, które dopuszczają się samowoli budowlanej, mogą podlegać surowej karze. Warto zdobyć wiedzę na ten temat, by uniknąć ewentualnych konsekwencji. W tym artykule zebraliśmy dla was najważniejsze informacje, które pomogą rozeznać się w obowiązujących przepisach.
Spis treści
- Samowola budowlana - czym właściwie jest?
- Co powszechnie uznaje się samowolę budowlaną?
- Samowola budowlana - kary
- Samowola budowlana - legalizacja
- Samowola budowlana - przedawnienie
Samowola budowlana - czym właściwie jest?
Ta sytuacja ma miejsce zawsze wtedy, gdy prowadzimy inwestycję budowlaną bez pozwolenia na budowę, lub bez zgłoszenia robót. Co ciekawe mimo grożących konsekwencji, wiele osób pozwala sobie na takie działanie. Najczęściej chodzi tu o rozbudowę domu jednorodzinnego, na przykład o przybudówkę lub garaż. W grę wchodzi także budowa basenu, wiaty czy adaptacja poddasza w domach szeregowych.
Co powszechnie uznaje się samowolę budowlaną?
Samowola budowlana to:
- budowa lub stawianie obiektu budowlanego bez pozwolenia na budowę.
- budowa lub budowanie obiektu budowlanego bez pozwolenia na budowę bez zgłoszenia lub pomimo sprzeciwu, wniesionego przez administrację architektoniczno-budowlaną
- prowadzenie robót budowlanych bez odpowiedniego zezwolenia lub zgłoszenia
- prowadzenie robót budowlanych bez odpowiedniego zezwolenia lub zgłoszenia w sposób, który może wywołać zagrożenie, także dla środowiska
Inwestor nie ma prawa zacząć prac budowlanych przed uzyskaniem ostatecznej decyzji, na wydanie której starosta ma 65 dni. Dokumentacja powinna być oczywiście kompletna i zgodna z planem zagospodarowania przestrzennego. Jeżeli chodzi o wymóg zgłoszenia prac, tutaj należy czekać do 30 dni.
Skąd wobec tego samowola budowlana, skoro pozwolenia można uzyskać? Czas to pieniądz, a oczekiwanie nawet dwóch miesięcy na zgody bywa naprawdę uciążliwe. Jednak nie tylko rozpoczęcie budowy domu będzie samowolą, ale również działanie niezgodne z przepisami. W sytuacji, w której starosta wniesie sprzeciw, należy niestety wstrzymać się z realizacją jakiegokolwiek projektu.
ZOBACZ TEŻ: Wykończenie wnętrz w 15 etapach. Jaka kolejność prac przy wykańczaniu domu?
Samowola budowlana - kary
Obecnie za samowolę budowlaną obowiązuje kara grzywny, co reguluje art. 93 pkt. 13 prawa budowlanego. Wcześniej istniała również możliwość pozbawienia wolności do lat dwóch. Przepisy zmieniła jednak nowelizacja prawa budowlanego, która weszła w życie 19 września 2020 roku.
W przypadku popełnienia samowoli budowlanej grożą kary o charakterze administracyjnym i karnym. Możemy otrzymać nakaz rozbiórki powstałego już obiektu - to kara administracyjna, które nie podlega przedawnieniu, co oznacza, że upływ lat nie anuluje nakazu. Tym samym - nakaz rozbiórki może pojawić się nawet 20 lub 30 lat po wybudowaniu obiektu.
Jeżeli chodzi o grzywnę - ta może wynieść nawet 1 mln złotych.
ZOBACZ TEŻ: Ekipa remontowa z koszmaru. 7 oznak, że masz do czynienia z partaczami
Samowola budowlana - legalizacja
Jeżeli obiekt jest w trakcie budowy bez wymaganych pozwoleń, lub jeżeli budowa jest już ukończona, istnieje szansa wniesienia tak zwanej opłaty legalizacyjnej. Samo postępowanie legalizacyjne jest jednak wyjątkowo kosztowne, a postępowanie naprawcze wymaga dostarczenia stosownych dokumentów.
Zgodnie z art. 49d prawa budowlanego opłata legalizacyjna będzie uzależniona od rodzaju obiektu, a stawka podwyższona 50-krotnie. Pomnożona zostanie opłata, a także współczynnik kategorii obiektu budowlanego oraz współczynnik jego wielkości. Podstawowa stawka wynosi 500 zł (art. 59f prawa budowlanego).
Biorąc pod uwagę budowę domu jednorodzinnego bez wymaganych pozwoleń, opłata legalizacyjna może wynieść 25 000 zł.
Warto wspomnieć o tym, że od 19 września 2020 roku uproszczono postępowanie legalizacyjne dla obiektów sprzed co najmniej 20 lat. Należy wówczas dostarczyć komplet dokumentów, co umożliwi nadzorowi budowlanemu legalizację inwestycji.
Jednak uwaga: jeżeli dokumenty nie zostaną dostarczone w ciągu 60 dni, jeżeli są niekompletne lub jeżeli ekspertyza wykaże, że obiekt może stanowić zagrożenie dla życia lub zdrowia, organ wciąż może wydać decyzję o rozbiórce. Inwestor musi ją wówczas przeprowadzić na własny koszt i na własną rękę. W sytuacji, gdyby się ociągał, nadzór może wyznaczyć do działania firmę zastępczą, a inwestor zostanie obciążony kosztami oraz grzywną za niewykonanie nakazu.
ZOBACZ TEŻ: Dom w stylu nowoczesnej stodoły. Co to jest i jak go urządzić?
Samowola budowlana - przedawnienie
Jak już wspominaliśmy - kara administracyjna (a więc nakaz rozbiórki obiektu) nie ulega przedawnieniu. Za to kara grzywny już tak. Jeżeli państwo nie wyegzekwuje jej kwoty, po upływie pięciu lat grzywna ulega przedawnieniu. Pamiętajmy jednak, że koszt rozbiórki budowy może być o wiele dotkliwszy.
Zajrzyj do najpiękniejszych polskich mieszkań i daj się zainspirować:
Autor: Pion Poziom
Użyty w mieszkaniu róż nie jest jednak zbyt cukierkowy i pretensjonalny. Wręcz przeciwnie, dzięki pomysłom architektek, różowe wnętrza nabierają pazura, urzekając świeżym, niebanalnym, a przy tym bardzo modnym wyglądem.
Autor: materiały prasowe AQForm
W otwartej strefie dziennej królują biel, drewno i miękkie tkaniny, które dodają aranżacji przytulności.
Autor: Karol Kleszyk Promo Focus / Pracownia MARBOU
W kawalerce zastosowano układ otwarty, a granice między poszczególnymi pomieszczeniami czy strefami wyznaczają ażurowe przepierzenia lub meble.
