Szkodniki drewna: objawy, zwalczanie. Co zrobić, gdy pojawiły się korniki w meblach
Drewno jest naturalnym materiałem wykorzystywanym przez człowieka od tysięcy lat. Uwielbiamy się nim otaczać używając go do konstrukcji całych budynków i mebli. Niestety człowiek nie jest ich jedynym fanem. Wyroby drewniane, takie jak np. meble są często niszczone przez grupę szkodników nazywanych: technicznymi szkodnikami drewna (ksylofagi), należące do rzędu chrząszczy (Coleoptera). Różne ich gatunki działają mechanicznie, drążąc tunele czym obniżają strukturę i estetykę drewna. Szczególnie narażone na działanie szkodników są elementy drewniane, drewniane meble i antyki, które niedostatecznie zabezpieczono chemicznie, są niskiej jakości oraz gdy wykorzystuje się w ich konstrukcji drewno rozbiórkowe.
Jakie są szkodniki drewna? Na naszym obszarze szkodniki drewna dzielą się na gatunki o różnych wymaganiach odnośnie zasiedlanego drewna. Spuszczel pospolity (Hylotrupes bajulus) w Europie jest najgroźniejszym szkodnikiem budowli drewnianych, słupów trakcji elektrycznej i ogrodzeniowych, pali mostowych i portowych, przesuszonych elementów wyposażenia domostw (meble antyczne może zasiedlać kilka lat w postaci larwy). Ten szkodnik preferuje drewno miękkie (z drzew iglastych) o niskiej zawartości wilgoci. Larwa spuszczela (do 31 mm) powoduje znaczne szkody drążąc gęste labirynty korytarzy o średnicy 6 mm.
Natomiast taki szkodnik drewna jak Kołatek domowy (Anobium punctatum), który drąży chodniki średnicy 1-2 mm, przyczynia się do niszczenia drewna w dolnych częściach budynków, piwnicach, jak również w drewnianych elementach wnętrz kościołów i obiektach muzealnych na terenie skansenów. Innym popularnym szkodnikiem drewna jest Miazgowiec (Lyctidae). Przez szereg pokoleń może niszczyć drewno np. w meblach antycznych, aż do całkowitego zniszczenia bielu. Łatwo zadomawia się w zakładach przemysłu drzewnego i mieszkaniach, czemu sprzyjają małe wymagania co do wilgotności.
Kolejny szkodnik drewna to Drwalnik paskowany (Xyloterus lineatus) bytuje w niesuszonej, nieimpregnowanej tarcicy. Można go spotkać w drewnianej konstrukcji dachowej budynków. Inny szkodnik drewna Stukacz świerkowiec (Ernobius mollis) niszczy natomiast wyroby i meble wykonane z nieokorowanego drewna iglastego. Często powoduje duże zniszczenia mebli i stolarki budowlanej, a także konstrukcji dachowych.
Jak poznać, że drewno zostało zaatakowane przez szkodnika? Jeśli mamy podejrzenia, że w naszych, świeżo zakupionych na pchlim targu, stylowych meblach drewnianych, antykach zadomowił się nieproszony gość - czyli szkodnik drewna - podpowiadamy co zrobić. Zacznijmy od dokładnego obejrzenia mebli.
Gdy na powierzchni drewna zauważymy otwory bądź wysypującą się z nich mączkę drzewną z odchodami larw (jasny, żółty lub brunatny proszek), możemy być pewni, że szkodnik nadal jest w drewnie, które wskutek długiego drążenia przez larwy staje się lżejsze i ulega uszkodzeniu (rozłupuje się lub rozsypuje).
Innym objawem bytności szkodnika w drewnie są odgłosy drążenia drewna przez larwy np. samiec kołatka stuka w kawałek drewna, co daje charakterystyczny dźwięk podobny do kołatania. Sami możemy stwierdzić naocznie obecność larw dopiero, gdy rozłupiemy drewno. Jednak ta drastyczna metoda to już ostateczność prowadząca do uszkodzenia antyków.
Zwalczanie szkodników drewna
Jeżeli mamy do czynienia z wyżej wymienionymi objawami żerowania szkodników w antykach niezwłocznie powinniśmy podjąć działania, by ochronić nasze bezcenne meble. Oto kilka skutecznych sposobów na walkę ze szkodnikami!
Zwalczanie szkodników drewna
Aby metoda zwalczania szkodników drewna była skuteczna, najpierw musimy określić co to za gatunek szkodnika na podstawie wyglądu osobników dorosłych, poczwarek i larw lub charakterystycznych cech żerowisk larw i otworów wylotowych postaci dorosłych oraz zawartości żerowisk, np. kształtu grudek odchodów larw w mączce drzewnej.
Wizyta u entomologa
Najczęściej sami nie jesteśmy w stanie stwierdzić, jaki szkodnik zaatakowała nasze meble drewniane, dlatego warto zwrócić się o pomoc do instytucji i organizacji, gdzie entomolog na podstawie fizycznych objawów lub ich zdjęć określi, jaki to ksylofag.
Metody zwalczania szkodników drewna
Naszym drewnianym meblom zaatakowanym przez szkodniki możemy pomóc stosując metody fizyczne, chemiczne lub biologiczne (np. dzięcioły, ale tylko w lesie).
Sposób na szkodniki drewna: gorące powietrze
Do fizycznych sposobów zwalczania szkodników drewna zalicza się metoda gorącego powietrza (hot-air). Ta metoda polega na ogrzewaniu elementów drewnianych do temperatury 60 stopni C w czasie 30 minut przez podgrzewanie atmosfery, w której znajdują się meble. Lub nowsza, ekologiczna metoda zwalczania szkodników za pomocą promieniowania elektromagnetycznego, czyli mikrofal.
Jak pozbyć się korników i innych szkodników drewna? Dezynsekcja gazowa
Natomiast w metodach chemicznych zwalczania szkodników drewna wykorzystuje się środki chemiczne tzw. dezynsekcja gazowa, fumigacja, która może być stosowana tylko przez specjalistyczne firmy DDD.
Najważniejsza jest profilaktyka!
By zapobiegać pojawieniu się szkodników drewna, należy stosować odpowiednią profilaktykę. Poczynając od pozyskania zdrowego drewna, impregnację, obróbkę, aż po odpowiednie użytkowanie mebli drewnianych. Ale gdy nasze meble już zostały porażone przez szkodnika, nie zwlekajmy. Szybka reakcja pomoże przedłużyć ich żywotność.