Osobliwość w buszu. Zwiedzamy Rose Seidler House

Prostopadłościenna bryła tego domu zdaje się lewitować. Gdy w 1950 r. ta osobliwość pojawiła się na granicy buszu, z pobliskiego Sydney przyjeżdżały ją oglądać tłumy ciekawskich. Pionierski w architekturze Australii projekt jest autorstwa Harry’ego Seidlera, czołowego modernisty południowej półkuli.

Wahroonga to jedno z przedmieść australijskiego Sydney, w języku Aborygenów znaczy „nasz dom”. Brytyjskim kolonizatorom nie udało się wykarczować całego buszu na tych terenach. Dom Rose i Maxa Seidlerów (austriackich Żydów, którzy opuścili kraj po jego aneksji przez III Rzeszę w 1938 r.) stanął z dala od innych ludzkich siedzib, w otoczeniu rosłych drzew, na niewielkim wzgórzu z widokiem na jeden z najstarszych parków narodowych Australii, Ku-ring-gai Chase.

To pierwszy australijski projekt Harry’ego Seidlera, 25-letniego syna właścicieli. Harry wcześniej pracował u boku Marcela Breuera w Nowym Jorku, był zagorzałym modernistą, i gdy matka poprosiła go o projekt domu, przywiózł architektoniczną dobrą nowinę na najmniejszy kontynent.

Zgeometryzowana, przeszklona, wkomponowana we wzniesienie, ale jednocześnie niemal wisząca nad ziemią bryła zbulwersowała Sydney. Pisano o niej dużo i tak wielu ludzi przychodziło jej się przyglądać, że zmęczona ich obecnością Rose Seidler musiała uciekać z domu na weekendy. Budynek z 1950 r. był pierwszym bauhausowskim przedsięwzięciem w architekturze Australii. Seidler złamał wszystkie niepisane zasady obowiązujące projektantów domów jednorodzinnych w Sydney, długo nie mógł od urzędników wydobyć zgody na budowę.

Dom jest bokiem odwrócony do drogi, z każdego pokoju można wyjść na zewnątrz, w każdym pomieszczeniu (poza kuchnią i łazienką) przeszklenia sięgają od podłogi do sufitu. Radykalny jest również układ wnętrza. Strefy nocną i dzienną można rozszerzać na bawialnię czy taras. Brak też tradycyjnych ścian, które zastąpiono ruchomymi przegrodami, co umożliwiało swobodną zmianę funkcji. Młody Seidler zaraz po ukończeniu budowy otrzymał kilka kolejnych zleceń i nie wrócił już do Stanów Zjednoczonych. W 1988 r. przekazał dom organizacji Historic Houses Trust z przeznaczeniem na muzeum.

Rose Seidler House, 71 Clissold Road, Wahroonga, Australia, dostępny w niedziele, sydneylivingmuseums.com.au