Roberto Burle Marx, czyli rewolucjonista, którego nie znamy
Abstrakcyjne formy, jaskrawe kolory i rodzima roślinność zainicjowały modernistyczną rewolucję w brazylijskim ogrodnictwie. Między 6 maja a 18 września 2016 roku nowojorskie Jewish Museum pokazuje monograficzną wystawę poświęconą twórczości Marxa, jednego z najbardziej wpływowych architektów krajobrazu XX wieku.
Roberto Burle Marx, urodzony w 1909 roku syn niemieckiego Żyda i katoliczki z Brazylii, chciał nie tylko na zawsze wygonić obce gatunki, ale także Europejskie modele kształtowania krajobrazu bardzo popularne w jego kraju. W ciągu trwającej 60 lat kariery zaprojektował ponad 2 tysiące ogrodów na całym świecie, wyhodował ponad 50 nowych gatunków i z mocą zabiegał o ochronę środowiska naturalnego, m.in. jako pierwszy krytykował niszczenie lasów deszczowych. W jego ogrodach rośnie dzika tropikalna roślinność, bujna i nieokiełznana. Budował ogrody i parki bazując tylko na rodzimej florze, co czyni z niego prekursora wielu współczesnych rozwiązań.
Berlińskie tropiki
Paradoksalnie to nie w rodzimym Rio de Janeiro, lecz podczas studiów w Niemczech w 1928 roku, Marx zainteresował się tropikalnymi gatunkami odwiedzając ogród botaniczny Dahlem w Berlinie. Po powrocie do kraju zamienił własny dom i ogród w tętniącą życiem dżunglę z tysiącami rzadkich gatunków. Szczególnie lubił orchidee, palmy, lilie wodne i byliny bromeliowate, do których należy także ananas dziko rosnący w Brazylii. Takie ogrody, jak Mineral Garden założony w 1983 roku na dachu siedziby banku Safra w São Paulo, widziane z lotu ptaka pokazują niezwykły, malarski zmysł kompozycji autora, skądinąd także twórcy abstrakcyjnych płócien, który o sobie mówił, że jest "poetą własnego życia". Kojarzą się z abstrakcyjnym malarstwem Jeana Miro czy Jeana Arpa. Do najważniejszych projektów Brazylijczyka, który często współpracował z najsłynniejszym architektem Brazylii, Oscarem Niemeyerem, należą m.in.: ogród na dachu w Ministerstwie Edukacji w Rio de Janeiro (1938 r.); ogród w Brazylijskim pawilonie na EXPO w Brukseli w 1958 roku, Parque del Este w Caracas (1959), Flamengo Park, 122 hektarowy park na rekultywowanym wybrzeżu w Rio de Janeiro, zieleń otaczająca budynek UNESCO w Paryżu (1963), ogrody w amerykańskiej i irańskiej ambasadzie w Brasilii (1967, 1971), Avenida Atlântica w Copacabana w Rio de Janeiro czyli długi pasaż z kolorowym chodnikiem (1970 r.). Oprócz ogrodów Marx projektował także tkaniny, biżuterię i scenografię teatralną. Zmarł w 1994 roku.
