Zawilec żółty - Anemone ranunculoides

Zawilec żółty (ang. yellow wood anemone) to bylina z rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae), popularna na stanowiskach naturalnych w całej niemal Europie i na Zakaukaziu.

W Polsce zawilec żółty to roślina powszechna w stanie dzikim, szczególnie na niżu: na łęgach, w wilgotnych zaroślach oraz lasach liściastych i mieszanych. Rozrasta się szeroko za pomocą podziemnych rozłogów (geofit ryzomowy). Dorasta do 10-25 cm wysokości, tworząc nad ziemią kobierzec z licznych pojedynczych, nierozgałęzionych łodyg. Na każdej z nich wyrastają trzy ułożone okółkowo trójdzielne liście łodygowe i jeden lub dwa złocistożółte kwiaty na szczycie.  

Zawilec żółty kwitnie od marca do maja. Kwiaty podczas dnia obracają się za słońcem, zamykają w nocy i przy złej pogodzie.Roślina wytwarza, działający drażniąco na skórę i błony śluzowe, glikozyd: ranunkulinę, o piekącym smaku, powodujący mdłości, biegunki i krwawienia. W stanie świeżym trujący również dla zwierząt, ale po wysuszeniu traci te właściwości i może być składnikiem pasz (na przykład siana).

Zawilec żółty najlepiej rośnie na stanowiskach słonecznych lub półcienistych oraz wilgotnych, zasobnych, lekko próchniczych glebach, o odczynie lekko zasadowym lub obojętnym. Zawilce są odporne na mróz, ponieważ na zimę cała część nadziemna rośliny zamiera, a zimują jedynie pąki pod powierzchnią gleby, strefa mrozoodporności – 6. Doskonała roślina do słonecznych lub półcienistych ogrodów leśnych, do zadarnień pod koronami drzew. Polecana również do obsadzania skarp. Gatunek ten może być rozmnażany z nasion, wysiewanych zaraz po zbiorze oraz bardzo wczesną wiosną, można go też rozmnażać późną jesienią przez podział kłączy.

Agnieszka Mike-Jeziorska