Aspidistra wyniosła (żelazny liść) - Aspidistra elatior

Aspidistra wyniosła należy – według najnowszych zestawień systematycznych – do rodziny szparagowatych (Asparagaceae). W naturalnych stanowiskach aspidistra porasta suche, leśne, cieniste tereny wschodniej Azji (od Himalajów po Japonię). W krajach o chłodniejszym klimacie, także w Polsce, jest uprawiana jako roślina doniczkowa.

Zobacz galerię 5 zdjęć

Autor: Konrad Kalbarczyk

Aspidistra wyniosła

Aspidistra wyniosła to bezłodygowa roślina kłączowa tworząca nieregularne kępy o wysokości około 60 cm, złożone z dużych, pojedynczych, odziomkowych liści, umieszczonych na długich ogonkach liściowych, wyrastających bezpośrednio z masywnego, podziemnego kłącza. Blaszki liściowe są duże, lancetowate, ostro zakończone, skórzaste, ciemnozielone, do 50 cm długości, o licznych, równolegle biegnących nerwach, widocznych na spodniej stronie blaszek liściowych. Niekiedy u podstawy liści, bezpośrednio na kłączu wyrastają na krótkich szypułkach niewielkie, dzwonkowate, brunatne kwiaty, które nie mają wartości dekoracyjnej. W uprawie doniczkowej roślina nie zawiązuje owoców, ale na naturalnych stanowiskach kwiaty są zapylane przez mrówki i ślimaki i przekształcają się w owoce – jagody.Aspidistra wyniosła jest rośliną długowieczną, bardzo odporną na niekorzystne warunki środowiska (stąd potoczna nazwa rośliny: żelazny liść). Doskonale znosi niedobór wody i nawet głęboki cień. Najlepiej rośnie na stanowisku półcienistym lub cienistym, dlatego świetnie sprawdzi się w miejscach, gdzie dociera niewiele światła słonecznego. Aspidistra jest odporna na suszę – podlewać należy ją niezbyt intensywnie (można rzadko, ale obficie), a kolejne podlewanie przeprowadzamy dopiero wtedy, gdy wierzchnia warstwa podłoża w doniczce przeschnie. Roślina nie znosi nadmiaru wody w podłożu, dlatego na dnie doniczki powinna być kilkucentymetrowa warstwa drenażu (np. żwir, keramzyt), a po każdym podlewaniu nadmiar wody z podstawki trzeba usunąć. Zaleca się zraszać roślinę lub utrzymywać w jej otoczeniu dość wysoką wilgotność powietrza, w przeciwnym wypadku końce liści mogą zasychać (jest to ważne szczególnie zimą, w okresie grzewczym). Doniczkę z rośliną można ustawić na podstawce wypełnionej żwirem lub keramzytem i wodą, tak aby dno doniczki i otwory odpływowe nie dotykały lustra wody.Optymalna temperatura uprawy aspidistry wynosi 13–21 st.C (znosi spadek temperatury do 4–6 st.C), dlatego najlepiej ustawiać ją w chłodnych pomieszczeniach, a na okres letni (aż do jesieni) można z powodzeniem roślinę wystawiać na ocieniony balkon, taras lub do ogrodu.Podłoże do uprawy Aspidistry powinno być dość żyzne i przepuszczalne; można użyć uniwersalne podłoże dla roślin doniczkowych z domieszką piasku lub drobniutkiego żwiru oraz gliny bądź specjalistyczne podłoże dla palm.Aspidistrę wyniosłą zasila się nawozami uniwersalnymi, nawozami dla roślin o ozdobnych liściach lub specjalistycznymi nawozami dla palm, ale ze względu na powolny wzrost (rocznie wytwarza 4–5 liści), nie potrzebuje ona intensywnego, regularnego nawożenia.Ze względu na powolny wzrost oraz to, że aspidistra najlepiej rośnie w „przyciasnej” doniczce, przesadza się ją rzadko (gdy korzenie całkowicie wypełnią wnętrze doniczki). Najlepszym terminem wykonania tego zabiegu jest wiosna.Aspidistra wyniosła to roślina doniczkowa szczególnie polecana do pomieszczeń, do których dociera niewielka ilość światła słonecznego. Jej liście są wykorzystywane jako zieleń cięta – to jeden z najpopularniejszych dodatków do bukietów, wieńców i kompozycji florystycznych.Aspidistrę wyniosłą rozmnaża się najczęściej wegetatywnie przez podział rośliny – każda część powinna zawierać fragment kłącza z korzeniami oraz co najmniej jeden liść. Dzielić można jedynie starsze, dobrze rozrośnięte rośliny, a zabieg ten najlepiej wykonywać podczas wiosennego przesadzania.

Agnieszka Mike-Jeziorska