Hibiskus, róża chińska, ketmia. Jak uprawiać hibiskusa w doniczce? Jak o niego dbać?

Hibiskus, znany również jako róża chińska (Hibiscus rosa-sinensis) i ketmia, to popularna roślina doniczkowa o zachwycających, dużych kwiatach. Podpowiadamy, jak uprawiać i pielęgnować hibiskusa w domu, aby cieszyć się jego pięknem przez cały rok. Poznaj najczęściej zadawane pytania i odpowiedzi dotyczące uprawy hibiskusa oraz praktyczne porady, które pomogą twojej roślinie rosnąć zdrowo i bujnie.

Zobacz galerię 12 zdjęć

Autor: www.thinkstockphotos.com

Róża chińska

Spis treści

1. Hibiskus - jak wygląda?
2. Dlaczego hibiskus gubi kwiaty?
3. Kiedy hibiskus kwitnie?
4. Hibiskus doniczkowy  - jak dbać?
5. Hibiskus - sadzonki, jak zrobić?
6. Herbata z hibiskusa, czyli karkade
7. Hibiskus, róża chińska, ketmia. Zdjęcia

Hibiskus - jak wygląda?

Hibiskus (Hibiscus rosa-sinensis), znany również jako róża chińska lub ketmia, to roślina pochodząca z tropikalnych i subtropikalnych regionów Azji. Liście hibiskusa mają dość długie ogonki liściowe, blaszki liściowe są romboidalne, u nasady całobrzegie, dalej ząbkowane, długości do kilkunastu centymetrów. Górna strona blaszek liściowych jest ciemnozielona, błyszcząca, spodnia – nieco jaśniejsza, matowa. Roślina zrzuca stopniowo wszystkie liście i w ciągu całego roku zastępuje je młodymi. Młode pędy są zielone, starsze drewnieją i z czasem pokrywają się szarobrunatną korą.

Kwiaty hibiskusa są duże, okazałe, u niektórych odmian mają nawet 25 cm średnicy (przeciętnie 5–10 cm). Odmiany o pojedynczych kwiatach mają pięć płatków korony. Są też odmiany o kwiatach podwójnych lub półpełnych. Kolory kwiatów zależą od odmiany - mogą być białe, czerwone, pomarańczowe, żółte oraz dwubarwne lub wielokolorowe, z różnokolorowymi przebarwieniami płatków korony. Kształt płatków także zależy od odmiany – kwiaty mogą być całobrzegie, o brzegach karbowanych, ząbkowanych lub postrzępionych.

Cechą charakterystyczną kwiatów hibiskusa jest budowa słupka i pręcików, które są ze sobą zrośnięte i umieszczone na silnie wydłużonej szyjce, wystającej znacznie poza płatki korony. Kwiaty róży chińskiej wyrastają pojedynczo na kilkucentymetrowych szypułkach i są zebrane po kilka sztuk na wierzchołkowych częściach młodych – tegorocznych przyrostów.

Dlaczego hibiskus gubi kwiaty?

Kwiaty hibiskusa są nietrwałe, zwykle kwitną jeden dzień, po czym przekwitają i opadają. Są także bardzo wrażliwe na dotyk, przestawianie, przeciągi, zmiany temperatury i inne warunki stresowe, które mogą powodować natychmiastowe opadanie kwiatów i pąków kwiatowych. To właśnie warunki stresowe powodują, że najczęściej po zakupie pięknej, kwitnącej rośliny i przeniesieniu jej do mieszkania, masowo gubi ona kwiaty i pąki.

Kiedy hibiskus kwitnie?

Hibiskus najczęściej rozpoczyna kwitnienie na przełomie marca i kwietnia (niektóre odmiany mogą zakwitać już w lutym) i kwitnie zwykle do przełomu sierpnia i września (są też odmiany, które kończą kwitnienie w październiku). Zdarzają się egzemplarze, które kwitną cały rok.

Hibiskus doniczkowy  - jak dbać?

Jakie warunki świetlne preferuje hibiskus? Hibiskus najlepiej kwitnie na słonecznych stanowiskach, ale o świetle rozproszonym, bo padające na roślinę ostre, bezpośrednie promienie słoneczne mogą powodować poparzenia liści. Dlatego najlepiej uprawiać ją na oknie południowym, ale osłoniętym od promieni słonecznych np. firanką.

Optymalna temperatura uprawy wynosi około 20 st.C, latem do 25 st.C, zimą może być nieco niższa, ale nie może spadać poniżej 10 st.C, bo na taki chłód roślina reaguje masowym zrzucaniem liści. Dlatego nie należy kupować róży chińskiej, gdy na zewnątrz jest zimno, chyba że osłoni się ją na czas transportu. Późną wiosną i latem, gdy temperatura na zewnątrz ustabilizuje się i nie będzie już spadać poniżej 15 st.C, można roślinę wystawić na zadaszony i osłonięty od silnych wiatrów i ostrych promieni słonecznych balkon lub taras.

Zakurzone liście najlepiej czyścić miękką wilgotną szmatką. Roślina nie lubi nabłyszczania, szczególnie źle na preparaty chemiczne reagują młode liście i kwiaty, które mogą brązowieć i opadać.

Hibiskus wymaga dość wysokiej wilgotności powietrza, szczególnie zimą, dlatego należy stawiać go z dala od wszelkich urządzeń grzewczych. Aby zapewnić mu wysoką wilgotność powietrza, można go spryskiwać odstałą wodą, ale nie wolno zraszać pąków i kwiatów, bo będą brązowieć i opadać. Aby podwyższyć wilgotność powietrza wokół rośliny, można ustawić doniczkę na podstawce wypełnionej kamykami i wodą, tak by otwory odpływowe w dnie doniczki nie dotykały lustra wody.

Jak często podlewać hibiskusa? Różę chińską podlewa się umiarkowanie, ale regularnie, kolejny raz, gdy wierzchnia warstwa podłoża lekko przeschnie. Roślinę ustawioną na południowym oknie, latem trzeba podlewać nawet codziennie, a w szczególnie słoneczne, upalne dni nawet dwa razy dziennie. Na niedobór wody w podłożu roślina natychmiast reaguje więdnięciem, a następnie żółknięciem i opadaniem liści i kwiatów. Z kolei przelanie może powodować infekcje i gnicie korzeni, a w efekcie śmierć rośliny.

Jakie nawozy stosować dla hibiskusa? Różę chińską nawozi się niewielkimi dawkami płynnych nawozów uniwersalnych dla roślin doniczkowych, a w okresie zawiązywania pąków kwiatowych i kwitnienia nawozami dla roślin kwitnących. Rośliny nie należy nawozić zimą (w okresie spoczynku) oraz kilka tygodni po przesadzeniu. Najlepsze podłoże do uprawy róży chińskiej powinno być żyzne i próchnicze (np. uniwersalne podłoże dla roślin doniczkowych).

Róża chińska nie lubi przesadzania, najlepiej rośnie i kwitnie w przyciasnych pojemnikach, ale raz na 2–3 lata, gdy korzenie nie mieszczą się już w doniczce, należy ją przesadzić. Nowa doniczka powinna być większa od poprzedniej maksymalnie o 2–3 rozmiary, a na jej dnie trzeba umieścić kilkucentymetrową warstwę drenażu (keramzyt, gruby żwir). Roślinę przesadza się jesienią, po kwitnieniu lub wczesną wiosną, jeszcze przed kwitnieniem.

Jak przycinać hibiskusa? Ze względu na dość intensywny wzrost, różę chińską można ciąć i formować. Ponieważ pąki kwiatowe zawiązują się na pędach jednorocznych, roślinę tnie się po kwitnieniu. Przycinamy przede wszystkim pędy dwuletnie i starsze oraz te najbardziej wybujałe. Można je skrócić na dowolną wysokość, ale tak, aby pozostawić przynajmniej kilka liści lub oczek, z których roślina będzie mogła wypuścić młode pędy.

Można na roślinie pozostawić jedynie najmłodsze pędy, na których zakwitnie w najbliższej przyszłości. Jeśli krzew jest szczególnie zagęszczony, można też usunąć pędy z jego środka, do których nie dochodzą promienie słoneczne, bo z takich roślina będzie najszybciej zrzucać liście.

W domowej uprawie doniczkowej różę chińską raz na kilka lat warto odmłodzić, aby utrzymać ją w zdrowiu i dobrej kondycji. Jesienią po kwitnieniu lub wczesną wiosną roślinę należy przyciąć o min. ¾ wysokości i przesadzić, usuwając uprzednio część korzeni, w tym wszystkie chore, porażone, zaschnięte i uszkodzone (tak, by pozbyć się około ¼ całego systemu korzeniowego). Następnie roślinę sadzi się do nowego podłoża, do doniczki o szerokości tylko kilka centymetrów większej niż pozostawiony system korzeniowy. Po odmłodzeniu roślinę podlewamy dopiero następnego dnia i nie nawozimy przez kolejne kilka tygodni, do momentu wypuszczenia młodych liści i pędów.

Hibiskus - sadzonki, jak zrobić?

Różę chińską rozmnaża się wegetatywnie, przez półzdrewniałe sadzonki wierzchołkowe lub pędowe z 2–3 parami liści. Sadzonki można ukorzeniać w wodzie, ale łatwiej ukorzeniają się w piasku lub mieszaninie piasku i podłoża, po uprzednim zanurzeniu w ukorzeniaczu do sadzonek półzdrewniałych. Podczas ukorzeniania podłoże powinno być stale lekko wilgotne.

Należy też utrzymywać wysoką wilgotność powietrza: zamgławiając rośliny wodą lub nakrywając doniczkę z ukorzeniającymi się pędami przezroczystą folią (tak, by nie dotykała roślin). Optymalna temperatura ukorzeniania wynosi 20–30 st.C. Po 3–4 tygodniach rośliny zaczynają wypuszczać młode liście i pędy, wtedy można je przesadzić do docelowych doniczek ze standardowym podłożem dla róży chińskiej.

Herbata z hibiskusa, czyli karkade

W skład mieszanek herbacianych wchodzą tylko odmiany jadalne, zwłaszcza ketmia szczawiowa (Hibiscus sabdariffa), zwana jako malwa sudańska, albo właśnie karkade. Jest popularna na całym świecie ze względu na swój charakterystyczny, kwaskowaty smak oraz potencjalne korzyści zdrowotne. Jakie korzyści ma herbata z hibiskusa?

• Bogactwo przeciwutleniaczy: hibiskus jest bogaty w przeciwutleniacze, które pomagają zwalczać wolne rodniki i mogą chronić komórki przed uszkodzeniem.
• Obniżenie ciśnienia krwi: badania sugerują, że regularne spożywanie herbaty z hibiskusa może pomagać w obniżeniu ciśnienia krwi u osób z nadciśnieniem.
• Wsparcie dla układu krążenia: dzięki swoim właściwościom może pomóc w utrzymaniu zdrowego poziomu cholesterolu i poprawie kondycji serca.
• Właściwości przeciwzapalne i przeciwbakteryjne: hbiskus wykazuje działanie przeciwzapalne i może wspomagać walkę z infekcjami bakteryjnymi.
• Wpływ na metabolizm: niektóre badania sugerują, że hibiskus może wspomagać metabolizm i pomagać w kontroli masy ciała.

Są także przeciwskazania. Herbaty z hibiskusa nie powinny pić:

• Kobiety w ciąży: powinny unikać dużych ilości hibiskusa, ponieważ może on wpływać na hormony i może mieć działanie poronne.
• Osoby z niskim ciśnieniem krwi: hibiskus może dodatkowo obniżyć ciśnienie krwi.

Jak przygotować herbatę z hibiskusa?

Suszone kwiaty hibiskusa (około 1-2 łyżeczki na filiżankę) zalej gorącą wodą i zaparzaj przez 5-10 minut, w zależności tego, jak intensywny smak chcesz osiągnąć. Następnie odcedź kwiaty hibiskusa, podawaj na gorąco lub na zimno. Możesz też dodać miód, cytrynę, imbir lub inne dodatki do smaku.

Hibiskus, róża chińska, ketmia. Zdjęcia

Zobacz galerię 12 zdjęć

Autor: www.thinkstockphotos.com

Róża chińska

Najpopularniejsze rośliny na balkon. Czy potrafisz je rozpoznać?

Pytanie 1 z 8

Co to za roślina?

Bakopa

Fuksja

Maciejka

Następne pytanie

Agnieszka Mike-Jeziorska

Olga Kass