Storczyk Vanda

Vanda to rodzaj storczyków, do którego zaliczamy między innymi gatunki: Vanda coerulea, V. sanderiana, ich hybrydę Vanda x rothschildiana, a także V. cristata, V. lammellata, V. pumila, V. parishii, V. roeblingiana, V. teres, V. tricolor oraz liczne hybrydy, które są mieszańcami miedzygatunkowymi różnych gatunków Vanda.

Spis treści

1. Storczyk Vanda - opis
2. Jak hodować storczyki Vanda w domu
3. Storczyki Vanda – uprawa
4. Storczyk Vanda podlewanie
5. Jak pielęgnować storczyki Vanda
6. Orchidea Vanda nawożenie

Storczyk Vanda - opis

Poszczególne gatunki Vanda rosną dziko w południowo-wschodniej Azji (Indie, Birma, Tajlandia, Chiny), gdzie jako epifity porastają szorstką korę słabo ulistnionych drzew, pozbawioną mchów i porostów. Wystawione na niemal pełne słońce, deszcz i wiatr, ich korzenie otrzymują dużą ilość opadów, ale jednocześnie bardzo szybko przesychają. Hybrydy Vandy są u nas oferowane jako rośliny doniczkowe.

Vanda może dorastać do 150 cm wysokości i 50 cm szerokości. Storczyk ten charakteryzuje się monopodialnym typem wzrostu, co oznacza, że przez całe życie roślina rozrasta się na jednym pędzie, złożonym z licznych, ściśle do siebie przylegających, taśmowatych, sztywnych, skórzastych liści 8–25 cm długości i do 2,5 cm szerokości. Zwykle są one jasnozielone, z głębokim rowkiem biegnącym wzdłuż górnej powierzchni każdego z liści oraz podłużnym wybrzuszeniem na stronie spodniej. Często wierzchołki liści są nierówno rozdzielone. Najstarsze liście mogą opadać po kilku latach uprawy. Roślina ma długie, rozgałęzione, zwisające korzenie powietrzne. Nie należy ich w żadnym wypadku przycinać, bo to one pobierają wodę i składniki pokarmowe, a ich masowe uszkodzenie może prowadzić do śmierci rośliny. U podstawy dojrzałych liści wyrasta dekoracyjny, wzniesiony lub łukowato wygięty, rozgałęziony pęd kwiatostanowy 20–60 cm długości, wzdłuż którego rozmieszczonych jest kilka–kilkanaście kwiatów. W zależności od gatunku lub hybrydy kwiaty różnią się wielkością (1–12 cm średnicy), kształtem i barwą (od bieli, przez odcienie żółtego, różu do amarantu, czerwieni i fioletu; zdarzają się też niebieskie, głównie u hybryd pochodzących od Vanda coerulea). Dodatkowo na płatkach i warżkach mogą występować różnokolorowe plamki, wzory, siateczki i rozmycia kolorów. Kwiaty utrzymują się na roślinie 4–8 tygodni.

Kwiaty storczyka Vanda mogą się pojawiać o każdej porze roku, ale najczęściej od wiosny do jesieni. Wiele hybryd może zakwitać dwa, a nawet trzy razy w roku. Starsze, silne rośliny mogą wytwarzać jednocześnie dwa pędy kwiatostanowe (lub jeden po drugim, w krótkim odstępie czasu). Prawidłowo pielęgnowane rośliny wytwarzają kolejny pęd kwiatostanowy nawet po 3–4 miesiącach. Wyrasta on z kąta liściowego, położonego wyżej niż poprzedni kwiatostan.

Przekwitnięty storczyk po opadnięciu wszystkich kwiatów oraz po zaschnięciu pędu kwiatostanowego, można go wyciąć u podstawy, ale należy robić to ostrożnie, by nie uszkodzić liści. Vanda nie powtórzy już kwitnienia na tym samym pędzie.

Jak hodować storczyki Vanda w domu

Vanda lubi miejsca jasne, a nawet silnie nasłonecznione, dlatego najlepsze dla uprawy tych roślin jest okno południowe. Latem, w szczególnie upalne i słoneczne dni, należy rośliny chronić przed pełnym słońcem (lekka żaluzja, gęsta firanka, cienka zasłona). Długotrwała temperatura powyżej 40 st. C może powodować silne poparzenia roślin, a nawet ich śmierć. Inną radą na letnie upały jest silne wietrzenie i ruch powietrza wokół roślin. Przy optymalnym oświetleniu liście rośliny są jasnozielone z lekko żółtawym zabarwieniem. Jeśli blaszki liściowe są silnie wydłużone i intensywnie ciemnozielone oznacza to, że roślina ma za mało światła; liście krótkie, blade, żółte i nie w pełni rozpostarte oznaczają, że roślina jest zbyt słabo cieniowana w godzinach południowych. Niewielkie obniżenie temperatury przy jednoczesnym silnym oświetleniu pomaga też inicjować kwitnienie roślin. Latem rośliny mogą być uprawiane w ogrodzie (o ile temperatura powietrza nie spada nocą poniżej 10 st. C). Początkowo należy jednak umieścić roślinę w miejscu lekko ocienionym (np. pod koroną drzewa), aby się zaaklimatyzowała. Potem można ją stopniowo przenosić w jaśniejsze miejsce.

Storczyki Vanda – uprawa

Vanda jest szczególnie wrażliwa na wahania wilgotności. W naturalnych siedliskach, w szklarniach i orchidariach roślina ta uprawiana jest całkowicie bez podłoża, podwieszona w plastikowym koszyczku lub przewiewnej drewnianej skrzyneczce, którą wypełnia się gruboziarnistym węglem drzewnym lub dużymi kawałkami korka tylko po to, by utrzymać rośliny w odpowiednim położeniu. W takiej uprawie istotne jest utrzymanie stale wysokiej wilgotności powietrza (minimum 60 proc., optymalnie powyżej 80 proc.).

Storczyk ten można też uprawiać w podłożu – specjalistycznym, gruboziarnistym, luźnym, łatwo odprowadzającym nadmiar wody i przesychającym, przewiewnym, o dużych przestrzeniach powietrznych, złożonym np. z grubego keramzytu, korków od wina, dużych kawałków kory jodłowej lub paproci drzewiastej. Pojemnik, w którym rośnie storczyk powinien mieć liczne i duże otwory odpływowe. Podlewanie przez wstawienie całego pojemnika z rośliną do wody – woda powinna całkowicie wypełnić wnętrze pojemnika i dotrzeć do wszystkich korzeni. Następnie roślinę wyjmujemy z wody i pozostawiamy do odcieknięcia (np. w wannie).

Dobrym sposobem uprawy Vandy jest również uprawa w wysokim wazonie szklanym, w którym umieszczamy luźno system korzeniowy rośliny. Na dnie naczynia powinno być zawsze kilka centymetrów wody, ale korzenie nie mogą jej dotykać.

Zobacz galerię 11 zdjęć

Autor: GettyImages

Storczyk Vanda

Storczyk Vanda podlewanie

Storczyki Vanda uprawiane bez podłoża muszą być podlewane codziennie, a w suche, słoneczne dni nawet kilka razy w ciągu dnia. Podlewa się przez wstawienie rośliny (całe korzenie maja być zanurzone) do dużego pojemnika z wodą na 15–60 minut. Przy podlewaniu i spryskiwaniu lub zamgławianiu należy pilnować, by woda nie zalegała w koronie liści, może to bowiem prowadzić do szybkiego ich zagniwania. Po podlaniu trzeba zapewnić dobry ruch powietrza wokół korzeni, aby do kolejnego nawadniania całkowicie przeschły.

Przy uprawie Vandy w podłożu podlewamy rzadziej: latem raz na 4–6 dni, zimą – raz na tydzień. Podłoże musi dobrze przeschnąć między podlewaniami (w przeciwnym wypadku korzenie szybko zaczynają zagniwać, co prowadzi do śmierci rośliny), a kolejne wykonujemy dopiero, gdy podłoże jest całkiem suche. Nie zapominamy jednak o utrzymaniu wokół roślin wysokiej wilgotności powietrza. Aby ją zwiększyć, można roślinę często spryskiwać, a najlepiej zamgławiać wodą (omijając kwiaty), co przy okazji wystarczy do utrzymania jej liści w czystości (nie znosi nabłyszczania). W upalne letnie dni oraz zimą, w okresie grzewczym, należy to robić nawet kilka razy dziennie. W uprawie Vandy używać należy wyłącznie deszczówki, wody z odwróconej osmozy lub wody destylowanej, w przeciwnym wypadku w kątach liści zaczyna gromadzić się szkodliwy dla roślin osad z kamienia. Gdy zaczyna wyrastać pęd kwiatostanowy i gdy z pąków zaczynają się rozwijać kwiaty podłoże powinno być lekko wilgotne. Po wykształceniu pąka kwiatowego, gdy jego wierzchołek jest lepki (pokryty przezroczystą, podobną do miodu substancją), można go spryskać wodą, aby rozpuścić wydzielinę, co pomoże mu się otworzyć.Storczyk uprawiany w wazonie szklanym podlewamy przez zanurzenie go w wodzie po wyjęciu z naczynia. Zamiast podlewania można storczyk intensywnie zamgławiać wodą, wpuszczaną bezpośrednio na korzenie. Trzeba pamiętać o odstępach między podlewaniami – kolejne wykonać dopiero, kiedy korzenie całkiem przeschną.

Jak pielęgnować storczyki Vanda

Vanda jest roślina ciepłolubną: optymalna temperatura uprawy wynosi 24–32 st. C w dzień i 16–20 st. C nocą. Szczególnie uważać należy na wietrzenie pomieszczeń zimą, bo roślina ta jest bardzo wrażliwa na niską temperaturę i nawet jeden chłodny zimowy powiew może spowodować jej przemarznięcie, które będzie objawiało się początkowo szklistością i więdnięciem, a w efekcie śmiercią rośliny. Szok temperaturowy (np. podczas transportu ze sklepu w trakcie chłodów) może też spowodować opadanie kwiatów i pąków.Vanda wymaga przesadzania tylko, jeśli jest uprawiana w podłożu. Przesadza się ją co dwa lata, gdy korzenie silnie się wydłużą i wystają poza doniczkę. Przy przesadzaniu konieczna jest wymiana starego podłoża na świeże. Przy okazji usuwamy chore i uszkodzone korzenie (martwe, zgniłe, brązowe lub gąbczaste w środku) i chore lub uszkodzone części nadziemne rośliny. Czynność tę należy wykonać ostrożnie, by nie uszkodzić zdrowych korzeni. Pozostawiamy tylko zdrowe korzenie (białe lub beżowe, jędrne w dotyku). Po przesadzeniu rośliny utrzymujemy w suchości 2–3 tygodnie, do zabliźnienia się wszystkich uszkodzeń i ran na korzeniach.

Orchidea Vanda nawożenie

Vanda rośnie dość szybko i intensywnie, dlatego wymaga regularnego zasilania specjalistycznymi nawozami dla storczyków. Dla roślin uprawianych w podłożu, w okresie intensywnego wzrostu stosuje się 1/4–1/2 zalecanej dawki nawozu, dodając ją do cotygodniowego podlewania. Zimą nawożenie ogranicza się, dodając nawóz przy co drugim lub co trzecim podlewaniu. Roślinom należy raz na 1–2 miesiące przepłukiwać podłoże i korzenie czystą wodą, aby wypłukać nadmiar soli. Rośliny uprawiane bez podłoża nawozimy przy co 2–3 podlewaniu, przez cały rok bez zmian, stosując 1/4 zalecanej na opakowaniu dawki nawozu.Vanda na dużą skalę jest rozmnażana wegetatywnie, za pomocą metod in vitro. Rozmnażanie storczyka Vanda w warunkach amatorskich jest bardzo trudne.

Agnieszka Mike-Jeziorska