Zanokcica - Asplenium

Zanokcica to paproć z rodziny zanokcicowatych (Aspleniaceae). Dziko rośnie we wschodniej Azji, głównie w Chinach, Japonii i na Tajwanie, w wilgotnych, cienistych lasach, zarówno w ich poszyciu, jak i na gałęziach drzew, jako epifit. W Polsce jest uprawiana jako roślina doniczkowa.

Zobacz galerię 4 zdjęcia

Autor: Konrad Kalbarczyk

Zanokcica

Zanokcica ma umiarkowaną siłę wzrostu, wytwarza liczne, równowąskie, lekko łukowato wygięte na zewnątrz, jasnozielone, dość sztywne, ale elastyczne liście, tworzące zwartą, gęstą rozetę o średnicy i wysokości 20–45 cm. Liście i korzenie wyrastają ze zlokalizowanego w centrum rozety, okrągłego, włóknistego kłącza. Górna strona liści jest błyszcząca, spodnia – bardziej matowa, z dobrze widocznym, lekko wypukłym, ciemnym nerwem głównym i lekko zaznaczonymi nerwami bocznymi. Na spodniej stronie liści zarodnionośnych (sporofili) znajdują się podłużne, ustawione równolegle do nerwów bocznych, skupiska zarodni z mikroskopijnymi zarodnikami wewnątrz.Zanokcica nie znosi bezpośredniego ostrego słońca, które może powodować silne blaknięcie, a nawet poparzenia liści. Najlepiej rośnie w półcieniu. Najlepszy będzie dla niej parapet lub bezpośrednie sąsiedztwo okna wschodniego, północno-zachodniego lub nawet północnego. Może też stać w głębi jasnych pomieszczeń.Zanokcicę najlepiej podlewać umiarkowanie, niezbyt dużymi dawkami odstanej wody, ale dość często – kolejny raz, gdy wierzchnia warstwa podłoża zaczyna lekko przesychać. Podłoże w doniczce powinno być stale lekko wilgotne. Zanokcica wymaga też stale wysokiej wilgotności powietrza, dlatego należy ją często i intensywnie zraszać, szczególnie zimą, w okresie grzewczym. W przeciwnym wypadku końce liści mogą zasychać. Aby podwyższyć wilgotność powietrza wokół rośliny, można ustawić doniczkę na podstawce wypełnionej kamykami i wodą, tak by otwory odpływowe w dnie doniczki nie dotykały lustra wody. Liście należy raz na jakiś czas przecierać wilgotną ściereczką lub opłukać roślinę letnią wodą pod prysznicem. Rośliny nie należy nabłyszczać.Asplenium nawozi się w okresie wegetacji niewielkimi dawkami (maksymalnie połowa dawki zalecanej na opakowaniu) płynnych nawozów dla roślin o dekoracyjnych liściach (lepsze będą te organiczne – na bazie biohumusu) lub specjalistycznymi nawozami dla paproci. Podłoże do uprawy zanokcicy powinno być żyzne i próchnicze, ale przepuszczalne (np. uniwersalne podłoże dla roślin doniczkowych z domieszką rozdrobnionej kory sosnowej lub specjalistyczne podłoże dla paproci). Roślinę przesadza się, gdy korzenie całkowicie wypełnią doniczkę, zazwyczaj co 2–3 lata, wiosną, pamiętając o kilkucentymetrowej warstwie drenażu (kamyki, żwir, keramzyt). Doniczka, do której przesadzamy roślinę, powinna być większa od poprzedniej o 1–2 rozmiary.Asplenium rozmnaża się generatywnie przez wysiew mikroskopijnych zarodników lub wegetatywnie metodami in vitro, ale obie te metody są skomplikowane i raczej niewykonalne w warunkach amatorskich.Odmiany zanokcicy różnią się wielkością, kształtem i wybarwieniem liści:- ‘Osaka’ – liście zielone z silnie pofalowanymi brzegami,- ‘Victoria’ – liście wąskie, zielone z silnie pofalowanymi brzegami,- ‘Variegatum’ – liście pstre, biało paskowane wzdłuż nerwów bocznych,- ‘Crissie’ – liście zielone z silnie pierzastorozgałęzionymi końcówkami blaszek liściowych,- ‘Leslie’ – odmiana mała, zwarta, kompaktowa, o zielonych liściach z pofalowanymi brzegami i nieregularnie rozgałęzionymi i pofalowanymi końcówkami blaszek liściowych.

Agnieszka Mike-Jeziorska