Brzoza pożyteczna 'Doorenbos' - Betula utilis 'Doorenbos'

Brzoza pożyteczna 'Doorenbos', zwana również brzozą himalajską 'Doorenbos' to odmiana brzozy pożytecznej, należąca do rodziny brzozowatych (Betulaceae). Jest siewką odmiany geograficznej brzozy pożytecznej Jacquemonta i została wyselekcjonowana w Holandii w 1965 roku, spośród siewek wyrosłych z nasion brzozy pożytecznej Jacquemonta przywiezionych z Japonii.

Spis treści

1. Brzoza pożyteczna 'Doorenbos' - drzewo
2. Brzoza - kwiaty i owoce
3. Betula utilis 'Doorenbos' - wymagania
4. Brzoza pożyteczna 'Doorenbos' - zastosowanie

Brzoza pożyteczna 'Doorenbos' - drzewo

Brzoza pożyteczna 'Doorenbos' jest szybko rosnącym drzewem, dorastającym do 10-15 m wysokości, o luźnej, ażurowej koronie, o luźno ułożonych, sztywnych wyprostowanych, wzniesionych gałęziach i dość nisko rozgałęziających się pniach. Kora jest cienka, śnieżnobiała, gładka, u starszych egzemplarzy może być nieco zaczerwieniona, z poziomymi przetchlinkami i łuszczy się charakterystycznie, okrężnie, cienkimi płatami. Śnieżnobiała kora pojawia się już na 2-letnich pędach, na młodszych, jednorocznych przyrostach jest oliwkowobrązowa.

Liście ułożone na pędach skrętolegle. Delikatnie owłosione, skórzaste, pojedyncze, ogonkowe, o długości 5-10 cm, jajowate lub sercowate, o szerokiej, klinowatej nasadzie, z ostrym, nieco wydłużonym wierzchołkiem, nierównomiernie piłkowane. Górna strona blaszki liściowej – ciemnozielona, spodnia strona jaśniejsza. Jesienią pięknie przebarwiają się na złocistożółty kolor, a na zimę opadają. Pędy tego gatunku są brodawkowate i miękko owłosione, w zimie czerwonobrązowe.

System korzeniowy brzóz jest płytki, może silnie wyjaławiać glebę, w wyniku czego uniemożliwia wzrost wielu innych roślin w bezpośrednim sąsiedztwie. Starsze egzemplarze źle znoszą przesadzanie i rzadko się przyjmują, dlatego przesadzać należy jedynie drzewa młode, najwyżej 3-letnie, najlepiej kilkakrotnie przesadzone w szkółkach, o obfitym systemie korzeniowym, których kora na pniach jest jeszcze ciemna. Zabieg ten wykonywać należy wczesną wiosną, kiedy pąki zaczynają się dopiero powiększać. Odmiany i cenniejsze gatunki powinny być sadzone z pojemników, z dużą bryłą korzeniową. Dodatkowo, brzozy źle znoszą przycinanie. Rany po cięciu gałęzi, powstałe w końcu zimy lub na przedwiośniu wydzielają silnie sok, co powoduje osłabienie drzewa. Aby temu zapobiec, przycinanie (tylko, jeśli jest konieczne) należy wykonywać latem, po całkowitym rozwinięciu się liści, najlepiej na przełomie czerwca i lipca.

Drewno brzozy pożytecznej nie należy do najtrwalszych, ale jest dość twarde, odporne na choroby grzybowe i szeroko stosowane, ze względu na łatwość obróbki w meblarstwie, przemyśle papierniczym i drzewnym, głównie do produkcji sklejek, okładzin, mebli i posadzek, dawniej wykorzystywane było również do konstrukcji mostów. Dodatkowo jest jednym z lepszych gatunków drewna, wykorzystywanych jako opał do pieców i kominków, ponieważ doskonale pali się, nawet jeśli jest świeże i mokre.

Brzoza - kwiaty i owoce

Brzozy to rośliny jednopienne. Kwiaty brzozy są wiatropylne, rozdzielnopłciowe, zebrane w wydłużone, kotkowate kwiatostany. Kwiaty męskie – pręcikowe, w baziach, które wykształcają się już jesienią i zimują na krótkopędach. Kwiaty żeńskie, zwisające na szypułkach, zimują w pączkach, z których wyrastają wiosną na bocznych krótkopędach, wraz z rozwijającymi się liśćmi. Brzoza kwitnie na przełomie kwietnia i maja. Po zapyleniu kwiatów i zapłodnieniu, od lipca do początku września zawiązują się drobne, spłaszczone owoce (orzeszki), opatrzone dwoma błonkowatymi skrzydełkami, osadzone w katach 3-klapowych łusek, zebrane w wydłużonych, walcowatych owocostanach o długości 2-3 cm, rozsypujących się po dojrzeniu (od przełomu sierpnia i września, niekiedy aż do wiosny). Orzeszki brzozowe są w zimie przysmakiem wielu ptaków, m.in. czeczotek. Brzoza jest w stanie wytworzyć ogromną ilość nasion (nawet 50 milionów/ha), jednak ich zdolność kiełkowania jest niewielka (zaledwie około 15 proc.) i trwa tylko do kolejnej wiosny. Mimo to, ze względu na małe wymagania pokarmowe i wilgotnościowe, jest w stanie szybko się rozprzestrzeniać.

Betula utilis 'Doorenbos' - wymagania

Brzoza pożyteczna 'Doorenbos' najlepiej rośnie na słonecznych stanowiskach. Jest gatunkiem ruderalnym, co oznacza, że urośnie nawet na słabych, piaszczystych glebach. Jest odporna na suszę, ale ze względu na płytki system korzeniowy, może zasychać i zamierać przy gwałtownym spadku wód gruntowych (np. po melioracji okolicznych terenów lub w wyniku dużej suszy).

Brzoza pożyteczna jest gatunkiem mrozoodpornym. Ostatnie badania wykazały, że jest to gatunek wrażliwy na zasolenie podłoża oraz przemysłowe zanieczyszczenia powietrza (głównie związki siarki, azotu i fluoru), dlatego nie nadają się do nasadzeń w dużych miastach i w bezpośrednim sąsiedztwie ulic i arterii komunikacyjnych.

Brzoza pożyteczna 'Doorenbos' może być rozmnażana wegetatywne, przez okulizację na przełomie maja i czerwca lub szczepienie w koronie dwuletnich pędów, przeprowadzane zimą lub wczesną wiosną na podkładkach w szklarni lub szczepienie w gruncie (w maju), na starszych podkładkach.

Brzoza pożyteczna 'Doorenbos' - zastosowanie

Brzoza pożyteczna 'Doorenbos' to doskonała roślina ozdobna, polecana do dużych ogrodów, parków i zieleni osiedlowej, szczególnie wartościowa w dużych założeniach naturalistycznych i zadrzewieniach w otwartym krajobrazie. W miastach doskonała do większych zespołów zieleni np. parków czy zieleńców, jako soliter lub drzewo alejowe. Nieodpowiednia do sadzenia przy ulicach i na terenach o wysokim poziomie zanieczyszczeń.

Poznaj inne brzozy:

• Brzoza czarna 'Summer Cascade'
• Brzoza karłowata
• Brzoza brodawkowata 'Purpurea'
• Brzoza pożyteczna 'Long Trunk'
• Brzoza brodawkowata 'Youngii'

Czy potrafisz rozpoznać jakie to drzewo?

Pytanie 1 z 7

Jakie to drzewo?

Grab

Cis

Dąb

Następne pytanie

Agnieszka Mike-Jeziorska