Biota wschodnia = Żywotnik wschodni - Platycladus orientalis = Thuja orientalis = Biota orientalis

Biota wschodnia, platykladus wschodni (Platycladus orientalis), dawniej żywotnik wschodni (Thuja orientalis) to gatunek zimozielonej rośliny iglastej, należący do rodziny cyprysowatych (Cupressaceae).

Spis treści

1. Biota wschodnia - pochodzenie i występowanie
2. Biota wschodnia - opis
3. Biota wschodnia - owoce, szyszki
4. Biota wschodnia - stanowisko i podłoże
5. Biota wschodnia - zastosowanie

Biota wschodnia - pochodzenie i występowanie

Biota wschodnia to jedyny przedstawiciel monotypowego rodzaju biota (kiedyś zaliczany do rodzaju żywotnik, ale wyodrębniony z tego rodzaju ze względu na zbyt duże różnice w wyglądzie poszczególnych części roślin). Występuje w formie naturalnej w Chinach i na Półwyspie Koreańskim.

Zasięg tej rośliny jest dość trudny do ustalenia, ze względu na jej rozpowszechnienie na Dalekim Wschodzie i w całej Azji, gdzie jest uprawiana jako roślina ozdobna już od wielu stuleci. Uprawiana m.in. w Japonii, także w Europie, głównie w rejonie Morza Czarnego i Śródziemnego, gdzie jest znacznie popularniejsza niż żywotniki zachodnie.

Biota wschodnia - opis

Biota wschodnia to niskie (dorasta do 5-10m wysokości), wolno rosnące drzewo, przez wiele lat o krzaczastym, jajowatym lub zaokrąglonym pokroju. Starsze okazy są zwykle wielopniowe. Gatunek ten różni się od innych żywotników przede wszystkim szyszkami, nasionami i ułożeniem pędów.

Wachlarzowato rozgałęzione gałązki są ułożone w jednej płaszczyźnie, ustawione pionowo w górę, bardzo gęste. Liście w formie łusek, długości 2-4 mm, są drobniejsze i delikatniejsze niż u żywotników, węższe i bardziej zaostrzone, przylegające do pędów, obustronnie w tym samy odcieniu soczystej zieleni. Zimą zwykle mocno brunatnieją.

Biota wschodnia - owoce, szyszki

Owocami są szyszki. Początkowo zielono-niebieskawe w lecie, pokryte woskowym nalotem, mięsiste, po dojrzeniu (około 8 miesięcy od zapylenia) brązowieją, mają rogowato odstające końce brzegów  łusek (6-12szt.) i osiągają 15-25 mm długości. Zupełnie inne w porównaniu do szyszek innych żywotników, tu większe i grubsze. Nasiona długości 4-6 mm, ziarnkowate, bez skrzydełek.

Cała roślina jest trująca, ze względu na zawartość związków zwanych tujonami, które działają drażniąco na skórę, a po połknięciu wywołują drgawki i uszkodzenia wątroby i nerek oraz krwawienia śluzówki żołądka.

Biota wschodnia - stanowisko i podłoże

Biota wschodnia najlepiej rośnie na wapiennych ciepłych glebach o umiarkowanej wilgotności. Wymaga stanowisk osłoniętych od wiatru, ciepłych i słonecznych o sporej wilgotności powietrza. W chłodniejszych rejonach kraju może przemarzać, dlatego młode egzemplarze dobrze jest zabezpieczać na zimę.

Biota wschodnia - zastosowanie

Biota wschodnia nadaje się do dużych, zacisznych ogrodów i parków. Doskonale sprawdzi się zarówno jako soliter, jak i w grupach roślinnych, ale również pięknie wygląda w formie szpalerów i żywopłotów. Ze względu na sporą wrażliwość na zanieczyszczenia powietrza nie jest polecana do warunków wielkomiejskich, szczególnie w bezpośrednim sąsiedztwie często uczęszczanych dróg, ulic czy ośrodków przemysłowych. W takich warunkach może słabiej rosnąć, mieć luźniejszy pokrój, a część pędów będzie zasychać i opadać.

Biota wschodnia rozmnaża się przez wysiew nasion lub sadzonki. Nasiona zbiera się na przełomie października i listopada i wysiewa w kwietniu. Pierwotnie siewki mają igły, dopiero u starszych roślin zaczynają się pojawiać charakterystyczne dla tego gatunku łuski. 

Zimą siewki należy starannie chronić przed mrozem. Rozmnażanie generatywne może prowadzić do uzyskania roślin różniących się nieco od rośliny matecznej pokrojem, układem gałązek, czy odcieniem łusek.Przy rozmnażaniu wegetatywnym  pobieramy sadzonki z ‘piętką’, które następnie sadzimy pod szkłem  (do ukorzenienia sadzonki wymagają wysokiej wilgotności) wczesną wiosną lub latem.

Agnieszka Mike-Jeziorska