Żywotnik zachodni 'Bór' - Thuja occidentalis 'Bór'

Żywotnik zachodni 'Bór' to odmiana zimozielonej rośliny iglastej, należąca do rodziny cyprysowatych (Cupressaceae), wyselekcjonowana w Szkółce Drzew i Krzewów Ozdobnych BÓR i wprowadzona na rynek w 2008 roku.

Zobacz galerię 2 zdjęcia

Autor: Magdalena Michalak

Żywotnik zachodni 'Bór'

Żywotnik zachodni 'Bór' jest rośliną o szybkim i bujnym wzroście, dorastajacą do 5-10m wysokości.  Jego korona jest zwarta, gęsta i wzniesiona, przybiera kształt szerokostożkowy. Kora na pniu i konarach łuszczy się długimi, wąskimi pasmami, przybiera barwę czerwonobrązową lub ciemnobrązową. Drewno żywotnika jest lekkie i miękkie, o jasnej, żółtawej barwie, jednak, pomimo braku żywicy,  jest ono niezwykle trwałe i odporne na gnicie (bardziej niż drewno dębu). Silnie spłaszczone, rozgałęzione gałązki są zielone, gęste. Liście w formie łusek, na pędach wierzchołkowych – zaostrzone, odstające, rozmieszczone rzadko na pędach, długości 3-4 (5) mm, zaś te umieszczone bezpośrednio na gałązkach – tępo zakończone, silnie  przylegające do pędów, długości około 2,5mm. Łuski na wierzchniej stronie, podobnie jak pędy – zielone, bez wyraźnego nalotu woskowego.  Łuski, obecne na dolnej i górnej płaszczyźnie gałązki posiadają wypukły gruczołek żywiczny, dzięki czemu, po roztarciu, gałązki uwalniają żywiczny zapach. Łuski boczne – bez gruczołków. Młode przyrosty są barwy białej. Ocień ten zanika zimą, wówczas cała roślina jest jednolicie zielona.Owocami są drobne szyszki, wyrastające na krótkich rozgałęzieniach bocznych pędów. Początkowo żółtozielone w lecie, po dojrzeniu (około 8 miesięcy od zapylenia) jasnobrązowe, mają odstające końce brzegów łusek (8-10 szt.)  i osiągają 8-12 mm długości. Nasiona są drobne, wąskie, oskrzydlone.

Żywotnik zachodni wykształca płytki, płasko rozmieszczony system korzeniowy, co sprawia, że starsze egzemplarze mogą przewracać się pod wpływem silnych wiatrów, a dodatkowo roślina ta jest mało odporna na suszę. Problem ten może nasilać się szczególnie podczas suchych zim, gdy brak odpowiedniej wilgotności podłoża może powodować zasychanie gałązek, a niekiedy całych roślin.Cała roślina jest trująca, ze względu na zawartość związków zwanych tujonami, które po połknięciu wywołują bóle głowy, pobudzenie nerwowe, arytmię, drgawki, uszkodzenia wątroby i nerek oraz krwawienia śluzówki żołądka, a w większych dawkach – śmiertelny bezdech.

Żywotnik zachodni 'Bór' wymaga przeciętnych gleb ogrodowych, ale najlepiej rośnie na żyznych glebach lekko kwaśnych, o sporej wilgotności. Wymaga też stanowisk o sporej wilgotności powietrza. Do prawidłowego wzrostu i ładnego wybarwienia młodych igieł potrzebuje słońca. Na stanowiskach silnie zacienionych może uzyskiwać niezbyt korzystny, luźniejszy pokrój i nie będzie uzyskiwał dekoracyjnego przebarwienia młodych pędów. Wytrzymały na niskie temperatury.

Żywotnik zachodni nadaje się do ogrodów i parków oraz jako element zieleni osiedlowej i na cmentarze. Doskonale sprawdzi się zarówno jako soliter, jak i kontrastowy akcent w grupach roślinnych, ale również pięknie wygląda w formie szpalerów i żywopłotów (doskonale znosi formowanie).  Ze względu na sporą wrażliwość na zanieczyszczenia powietrza nie jest polecana do warunków wielkomiejskich, szczególnie w bezpośrednim sąsiedztwie często uczęszczanych dróg, ulic czy ośrodków przemysłowych. W takich warunkach może słabiej rosnąć, mieć luźniejszy pokrój, a część pędów może zasychać i opadać. 'Bór' może się odkształcać i wyłamywać zimą, pod ciężarem zalegającego na nim śniegu, dlatego niezbędne jest obwiązywanie na okres zimowy.

Żywotnik zachodni 'Bór' rozmnaża się przez sadzonki. Do rozmnażania pobieramy sadzonki z ‘piętką’, które następnie sadzimy pod szkłem  (do ukorzenienia sadzonki wymagają wysokiej wilgotności) wczesną wiosną lub latem.

Agnieszka Mike-Jeziorska