Lilak pospolity 'Katherine Havemeyer' - Syringa vulgaris 'Katherine Havemeyer'

Lilak pospolity 'Katherine Havemeyer' to wysoki, rozłożysty krzew liściasty z rodziny oliwkowatych (Oleaceae), dorastający do 4,5 m wysokości, przyrastając około 20 cm rocznie. Niekiedy może przybierać formę niewielkiego drzewa.

Lilak pospolity 'Katherine Havemeyer' kwitnie w maju. Jego kwiaty są duże, półpełne, o wielu lekko poskręcanych płatkach korony zrośniętych w rurkę, zebrane w duże, gęste, ciężkie wiechy długości 30 cm, wyrastające na szczytach zeszłorocznych pędów. Kwiaty intensywnie pachną, mają kolor lawendowy o odcieniu lila i różowym. W kwiatostanach kwiaty rozwijają się nierównomiernie, a te, które są jeszcze pąkach są ciemniejsze, co sprawia, że wiechy tej odmiany są wyjątkowo dekoracyjne podczas kwitnienia. Jednolitą barwę kwiatostany uzyskują dopiero po całkowitym rozkwitnięciu wszystkich pąków. Po zapyleniu i zapłodnieniu, latem wykształcają się owoce – wydłużone, suche, pękające torebki z nasionami, mogące utrzymywać się na pędach nawet wiele lat. Nie należy jednak dopuszczać do zawiązywania nasion, bo osłabia to kwitnienie krzewów w kolejnym roku. Jeśli zależy nam na corocznym, obfitym kwitnieniu, trzeba usuwać przekwitłe kwiatostany.Aby zachować ładny pokrój krzewu, co kilka lat warto po kwitnieniu wykonać cięcie odmładzające, które pozwoli także na obniżenie zbyt wysokich krzewów i zagęszczenie tych, które są zbyt luźne i słabiej kwitną. Ma nagie, wzniesione, silnie rozgałęzione pędy, z czasem drewniejące i pokrywające się szarą lub brunatną korą, obficie porośnięte nagimi, ciemnozielonymi liśćmi o sercowatym kształcie i długości 5–12 cm, które opadają późną jesienią, jeszcze zielone. Kwiaty lilaka zakwitają w maju.

Lilak pospolity 'Katherine Havemeyer' rosnący na własnych korzeniach wytwarza duże ilości odrostów korzeniowych, które należy regularnie usuwać, w przeciwnym wypadku, z czasem może tworzyć gęste, dziczejące zarośla.Lilak pospolity 'Katherine Havemeyer' najlepiej rośnie na glebach głęboko uprawionych i żyznych, raczej cięższych, ale poradzi sobie na każdej, żyźniejszej glebie ogrodowej. Jest dość odporny na suszę, ale młode rośliny oraz te rosnące na bardzo przepuszczalnych, piaszczystych glebach, należy podlewać w okresie długotrwałej suszy (w przeciwnym wypadku więdną). Najlepiej rośnie i kwitnie w miejscach nasłonecznionych, ale w półcieniu i cieniu również da sobie radę (choć kwitnienie może być słabsze). W naszych warunkach klimatycznych jest całkowicie odporny na mróz.

Lilak pospolity 'Katherine Havemeyer' można sadzić jako soliter w szczególnie reprezentacyjnych miejscach w ogrodzie. Ze względu na swój intensywny zapach warto sadzić go przy tarasach i innych miejscach wypoczynku. Można z niego tworzyć nieformowane żywopłoty (wtedy nie usuwamy odrostów korzeniowych i pozwalamy roślinie swobodnie się rozrastać), bądź prowadzić w formie żywopłotów formowanych. Kwiatostany nadają się ma kwiat cięty.

Lilak pospolity 'Katherine Havemeyer' może być rozmnażany przez odrosty korzeniowe, oczkowanie lub szczepienie na podkładce z lilaka pospolitego. Takie rośliny sadzimy głębiej (miejsce szczepienia powinno się znaleźć pod powierzchnią gleby), aby odmiana szlachetna stopniowo się ukorzeniała, odrzucając odmianę szlachetną i z czasem rozpoczęła wzrost już na własnych korzeniach. Tak rozmnażane rośliny powinny również mieć stale usuwane odrosty korzeniowe podkładki, w przeciwnym wypadku silny rozrost pędów podkładki może prowadzić do zagłuszenia odmiany szlachetnej przez podkładkę i doprowadzić do zamierania odmiany szlachetnej. Lilak może być też szczepiony lub oczkowany innych podkładkach, które nie dają odrostów korzeniowych, np. jesion pensylwański (Fraxinus pennsylvanica) i jesion amerykański (Fraxinus americana). W ostatnich latach wielu szkółkarzy rozpoczęło rozmnażanie odmian uprawnych metodami in vitro. Rośliny takie od początku rosną na własnych korzeniach, a dodatkowo nie wytwarzają odrostów korzeniowych.

Agnieszka Mike-Jeziorska