Orzech włoski - Juglans regia

Orzech włoski to szeroko rozrastające się drzewo. Pochodzi z Azji, w stanie dzikim rośnie też na terenach Europy południowo-wschodniej.

Spis treści

1. Orzech włoski - opis drzewa
2. Orzech włoski – uprawa
3. Orzech włoski- zastosowanie
4. Orzech włoski- odmiany

Orzech włoski ma jadalne, smaczne i – z powodu swoich wartości odżywczych – bardzo cenione owoce (w katalogach ogrodniczych orzech włoski prezentowany jest jako drzewo owocowe). Jest gatunkiem długowiecznym, który nie traci z czasem sił witalnych. Orzechy włoskie rozmnażane z siewu wydają pierwsze owoce po 10-15 latach i owocują nawet w wieku 400 lat. Drzewa szczepione zaczynają owocować w 2.-6. roku po posadzeniu, a niektóre owocują nawet po 200 latach.

Orzech włoski - opis drzewa

Orzech włoski może dorastać do 30 m wysokości, ale w naszych warunkach osiąga około 15 m wysokości przy 12 m średnicy korony. Kora pnia i grubszych konarów drzewa jest długo popielatoszara i gładka. Liście orzecha włoskiego są złożone z 5–9 listków o długości 25–40 cm (szczytowy jest największy) rozwijają się dość późno, bo na przełomie kwietnia i maja, razem z kwiatami. Jesienią liście przebarwiają się na żółto-brązowo.

Owoce orzecha włoskiego są kuliste, z gładką, zieloną okrywą, która pęka jesienią gdy owoc dojrzeje. Wewnętrzna część owocu tworzy zdrewniałą skorupę. Nasiono, które otoczone jest błoniastą łupiną, jest jadalne. Łupiny owoców orzecha włoskiego zawierają silnie plamiący, trudny do zmycia barwnik. Tradycyjnie był wykorzystywany do farbowania tkanin i wełny na brązowo.

Wiele gatunków roślin nie toleruje sąsiedztwa orzecha włoskiego, ponieważ jego liście zawierają szkodliwe dla nich substancje oraz wydziela on niekorzystne fitoncydy. Można też dostrzec korzystny aspekt takiego oddziaływania: pod koroną orzecha nie ma komarów.

Zobacz galerię 7 zdjęć

Autor: GettyImages

Orzech włoski

Orzech włoski – uprawa

Orzech włoski wymaga stanowiska ciepłego i słonecznego. Najlepiej rośnie na glebach żyznych i umiarkowanie wilgotnych, zawierających wapń (pH 7,8–6,2) . Idealnie przyjmuje się w miejscu dawnych dołów z wapnem, pozostałych po budowie. Nie toleruje wysokiego poziomu wód gruntowych.

Wybierając dla niego miejsce w ogrodzie trzeba lokalizację dobrze przemyśleć, pamiętając, że bardzo źle znosi on przesadzanie. Tworzy silny korzeń palowy, który łatwo można uszkodzić, a wtedy drzewo może się nie przyjąć, albo jego wzrost na kilka lat zostanie zahamowany.

Jeśli konieczne jest przeprowadzenie cięcia, najlepiej zrobić to w sierpniu – w innych terminach następuje wyciek soku z ran i drzewo staje się podatne na infekcje. W ostrzejsze zimy orzech włoski może przemarzać, ale się regeneruje. Groźniejsze są wiosenne przymrozki, które uszkadzają delikatne kwiaty, co sprawia, że drzewo nie owocuje.

Orzech włoski- zastosowanie

Jako rozłożyste drzewo, orzech włoski sadzony jest często jako efektowny element kompozycji. Doskonale wygląda jako soliter, bo wtedy widać jego naturalny pokrój i piękną korę (zwłaszcza jesienią, gdy żółkną liście). Polecany jest głównie do dużych ogrodów, bo w małych może "zawłaszczyć" całą przestrzeń: silnie ją ocieni, będzie drenował podłoże ze składników odżywczych i wody, a garbniki uwalniane do gleby z rozkładających się liści utrudnią rozwój innych roślin.

Orzech włoski- odmiany

W ofercie szkółkarskiej znajdują się odmiany silnie rosnące i dość wcześnie i obficie plonujące, o mocnej, choć cienkiej skorupie, takie jak 'Dodo', 'Mars', Resowia', oraz szczepione osiągające mniejsze rozmiary i owocujące już w 2.-5. roku po posadzeniu, jak 'Leopold', 'Apollo’, ‘Koszycki’, ‘Mleczny wczesny’ (owoce do spożywania na świeżo).

Poznaj też leszczynę pospolitą, której owocami są orzechy laskowe

Anna Skórkowska