Cząber ogrodowy - Satureja hortensis

Cząber ogrodowy, znany także jako cząberek, pieprzyk, fasolowe ziele, dzięcielina, to roślina jednoroczna, należąca do rodziny jasnotowatych (Lamiaceae).

Spis treści

1. Cząber ogrodowy opis
2. Cząber uprawa
3. Cząber właściwości lecznicze i zastosowanie
4. Cząber przyprawa

W stanie dzikim cząber rośnie w południowo-wschodniej Europie i w Turcji. Jako roślina przyprawowa i lecznicza (surowcem jest ziele cząbru – Herba Satureja) jest uprawiany w wielu krajach świata.

Cząber ogrodowy opis

Cząber ogrodowy dorasta do 25–40 cm wysokości. Ma silnie rozgałęziony pęd główny i gęsto ulistnione pędy boczne. Liście są lancetowate, całobrzegie, wąskie. W kątach liści wyrastają liczne krótkopędy. Cząber ogrodowy kwitnie w lipcu i sierpniu. Jego kwiaty są liliowe, różowe bądź białe.

Do uprawy cząbru należy wybrać miejsce słoneczne (konieczne do prawidłowego wzrostu) i osłonięte od wiatru. Cząber nie jest wymagający w stosunku do gleby – dobrze rośnie w każdej ziemi. Nie wymaga nawożenia.

Cząber uprawa

Cząber ogrodowy wysiewa się bezpośrednio do gruntu w kwietniu. Nasiona przykrywa się jedynie cienką warstwą ziemi (do kiełkowania potrzebują światła). Cząber bardzo dobrze znosi suszę, dlatego podlewać go należy umiarkowanie. Konieczne jest usuwanie chwastów z grządki, na której rośnie cząber. Cząber można także uprawiać w doniczce.

Cząber ogrodowy zbiera się w czasie kwitnienia (wtedy zawiera najwięcej olejku eterycznego), ścinając całą część nadziemną rośliny lub same wierzchołki pędów. Ścięte pędy suszy się zawieszone w pęczkach powiązanych sznurkiem bądź rozłożone cienką warstwą w przewiewnym miejscu. Wysuszony cząber najlepiej przechowywać w szczelnie zamkniętych szklanych pojemnikach.

Zobacz galerię 8 zdjęć

Autor: GettyImages

Cząber ogrodowy

Cząber właściwości lecznicze i zastosowanie

Ziele cząbru zawiera przede wszystkim olejek eteryczny, w którego skład wchodzą: karwakrol, p-cymen, alfa- i beta-pinen, borneol, terpineol, kariofylen i linalol. Oprócz olejku ziele cząbru zawiera garbniki, żywice, flawonoidy, witaminę C, śluzy, sole mineralne.Cząber wykazuje właściwości przeciwbakeryjne, przeciwgrzybowe, przeciwzapalne, przeciwbiegunkowe, przeciwbólowe i antyoksydacyjne. Powstrzymuje nadmierną fermentację w jelitach oraz wzdęcia, poprawia trawienie, działa słabo moczopędnie i przeciwrobaczo.

Cząber przyprawa

Cząber charakteryzuje się ostrawym smakiem. Jest znakomitą przyprawą do potraw ciężkostrawnych, na przykład dań z roślin strączkowych (grochu, fasoli, bobu), do dań z ziemniaków, jaj. Często jest dodawany do zup oraz do marynat.

Poznaj inne zioła:

• Melisa lekarska
• Mięta polna
• Tymianek pospolity
• Estragon
• Dziurawiec zwyczajny