Czosnek szczypiorek = Szczypiorek - Allium schoenoprasum

Czosnek szczypiorek (ang. Chives), zwany pospolicie szczypiorkiem, to bylina z rodziny czosnkowatych (Alliaceae), popularnie uprawiana jako roślina przyprawowa niemal na całym świecie.

Spis treści

1. Czosnek szczypiorek – opis
2. Szczypiorek – uprawa. Jak sadzić szczypiorek?
3. Szczypiorek - rozmnażanie
4. Czosnek szczypiorek - właściwości
5. Szczypiorek z czosnku

Czosnek szczypiorek – opis

Czosnek szczypiorek dorasta do 30 cm wysokości. Jego wzniesione, zielone, proste, nagie, igiełkowato zakończone, okrągłe w przekroju i puste w środku, rurkowate, pokryte delikatnym woskowym nalotem liście tworzą kępy średnicy do 30 cm. Liście wyrastają z licznych, cienkich cebul, skupionych na podziemnym, silnie skróconym, brunatnożółtym kłączu grubości około 4 mm, które rozrasta się poziomo pod powierzchnią gleby.

Podczas wegetacji każde kłącze wytwarza 2–3 pokolenia liści, dzięki czemu szczypiorek może być zbierany niemal przez cały sezon wegetacyjny – do przełomu września i października, gdy roślina zaczyna wchodzić w stan spoczynku.

Na zimę cała część nadziemna rośliny zamiera. W maju szczypiorek wykształca pędy kwiatostanowe zakończone pąkami, z których pod koniec maja lub na początku czerwca wyrastają baldachowate, półkoliste lub kuliste kwiatostany średnicy około 5 cm, złożone z licznych, fioletowych, gwiazdkowatych kwiatów. Kwiaty są bardzo dekoracyjne, ale jeśli uprawiamy szczypiorek jako przyprawę, lepiej je usuwać, ponieważ powodują zmniejszenie liczby liści oraz sprawiają, że kępy roślin stają się mniej zwarte.

Usuwanie kwiatostanów wydłuża zbiór liści i ułatwia późniejsze rozmnażanie wegetatywne rośliny. Czosnek szczypiorek kwitnie do przełomu lipca i sierpnia, a po zapyleniu i zapłodnieniu zawiązują się owoce – torebki zawierające liczne, drobne, trójkanciaste, nieco pomarszczone, ciemnobrunatne lub czarne nasiona.

Szczypiorek – uprawa. Jak sadzić szczypiorek?

Czosnek szczypiorek najlepiej rośnie na słonecznych lub półcienistych, dość wilgotnych stanowiskach. Odpowiednia ilość wilgoci w podłożu zapewnia dużą masę liści, dlatego w suchych okresach, po zbiorze liści należy go dodatkowo nawadniać, w przeciwnym wypadku liście odrastają bardzo wolno, a ich kolejny zbiór będzie mniejszy.

Wymaga żyznych gleb o wysokiej zawartości składników pokarmowych – najlepsze są podłoża piaszczysto-gliniaste o dużej zawartości próchnicy. Doskonale reaguje na nawożenie kompostem oraz na zasilanie wysokimi dawkami nawozów azotowych, które silnie wpływają na szybkość przyrastania i liczbę liści.

Młode rośliny nie znoszą podłoży silnie zasolonych, dlatego nawozić należy ostrożnie i lepiej stosować mniejsze dawki nawozów częściej (nawet 4 razy w sezonie), niż duże dawki jednorazowo. Najkorzystniejsze dla szczypiorku są podłoża o odczynie obojętnym, roślina nie znosi gleb kwaśnych – pH podłoża nie powinno być niższe niż 6, w przeciwnym wypadku glebę należy zwapnować.

Czosnek szczypiorek jest całkowicie odporny na mróz, bez problemów zimuje w gruncie, nie wymaga okrywania na zimę.

Zobacz galerię 10 zdjęć

Autor: Gettyimages

Czosnek szczypiorek

Szczypiorek - rozmnażanie

Czosnek szczypiorek rozmnaża się przez nasiona wysiewane w lutym do doniczek lub skrzynek ustawianych w inspektach lub na parapetach okiennych w domu. Można też nasiona wysiewać wiosną bezpośrednio do gruntu. Przesadzanie roślin na miejsce stałe do gruntu przeprowadzamy po ostatnich wiosennych przymrozkach, w maju. Na miejscu docelowym rośliny sadzimy po kilka w rozstawie 25–30 cm.

Szczypiorek można też rozmnażać przez podział kęp (wczesną wiosną lub jesienią) po ich uprzednim wykopaniu. Taki zabieg jest konieczny co 3–4 lata, kiedy rośliny w kępie zbytnio się zagęszczą. Szczypiorek z powodzeniem można też uprawiać w doniczkach, np. na kuchennym parapecie – należy postawić go w jasnym, słonecznym miejscu i zapewnić dostęp światła słonecznego (bądź doświetlać) przez minimum 5 godzin dziennie – w przeciwnym wypadku jego liście będą żółknąć.

Czosnek szczypiorek - właściwości

Czosnek szczypiorek ma niepowtarzalny smak i aromat, który zawdzięcza obecności olejków eterycznych, w których skład wchodzi m.in. siarka. Jest uprawiany przede wszystkim jako przyprawa. Zawarte w jego liściach składniki mają zbawienny wpływ na nasze zdrowie: działają bakteriobójczo, obniżają ciśnienie krwi, poprawiają przemianę materii i wzmagają apetyt. Szczypiorek zawiera duże ilości witaminy C, sód, wapń, potas i żelazo.

Świeże liście można uszczykiwać lub wycinać za pomocą ostrego noża. Jeśli chcemy, aby roślina wytworzyła kolejne przyrosty, a zbiór nie był jednorazowy, podczas ścinania należy pozostawić kilka centymetrów liści wyrastających z gruntu, u ich nasady – wtedy liście dość szybko odrastają, a kolejny zbiór można przeprowadzić po około 4 tygodniach (pamiętajmy o podlewaniu w okresie suszy, w przeciwnym wypadku liście będą odrastać bardzo wolno).

Szczypiorek można zbierać przez cały sezon wegetacyjny. Ścięte świeże liście szczypiorku, przechowywane w temperaturze pokojowej szybko więdną i po 1–2 dniach żółkną, zasychają i nie nadają się do spożycia. Świeże liście można poszatkować i zamrozić bądź ususzyć.

Czosnek szczypiorek można wykorzystywać jako roślinę ozdobną – doskonale nadaje się m.in. do wielogatunkowych zestawień w ogródkach ziołowych, na rabatach, a nawet jako roślina zadarniająca.

Szczypiorek z czosnku

Wiele osób szukając odpowiedzi na pytanie, czy można jeść szczypiorek z czosnku, myli czosnek szczypiorek ze zwykłym czosnkiem. Allium schoenoprasum, a więc czosnek szczypiorek, o którym wspominamy wyżej to nie to samo co zwykły czosnek z białymi ząbkami.

Niemniej jednak obie rośliny wypuszczają zielone pędy, zwane potocznie szczypiorkiem, jednak w przypadku szczypioru z czosnku zwykłego, ma on nieco łagodniejszy smak i ogromne ilości przeciwutleniaczy. Dlatego, jeśli tylko mamy możliwość, warto samemu wyhodować szczypiorek z czosnku i włączyć go do swojej diety.

Poznaj inne warzywa cebulowe:

• Cebula
• Czosnek
• Por

Agnieszka Mike-Jeziorska