Ruta zwyczajna = ruta ogrodowa - Ruta graveolens

Ruta zwyczajna pochodzi z z południowo-wschodniej i wschodniej Europy (Bałkany, Bułgaria, Krym), ale rozprzestrzeniła się również na afrykańskim wybrzeżu Morza Śródziemnego i w Europie Południowej. Jej uprawa rozpowszechniona jest w wielu krajach, w tym również w Polsce. Roślina należy do rodziny rutowatych (Rutaceae). Inne nazwy: rutka, ostrowonka.

Spis treści

1. Ruta zwyczajna - opis
2. Ruta zwyczajna - warunki uprawy
3. Ruta zwyczajna - pielęgnacja
4. Ruta zwyczajna - zastosowanie

Ruta zwyczajna - opis

Ruta zwyczajna to jedna z najstarszych roślin zielarskich. Jest półkrzewem: górna część jest zielna, natomiast dolna drewnieje. Ruta zwyczajna ma wzniesiony pokrój i dorasta do około 1 m wysokości. Jej łodyga jest w kolorze sinozielonym, a w dolnych partiach drewnieje. Liście są podwójnie lub potrójnie pierzaste, owalne. Mają wiele gruczołów wydzielniczych, w których znajdują się olejki eteryczne. Ruta kwitnie od czerwca do sierpnia. Kwiaty są żółte, nieduże, promieniste, zebrane w wiechowate kwiatostany. Na ich miejscu jesienią pojawiają się owoce - wielonasienne torebki z ciemnobrązowymi nasionami. Cała roślina używana jest w ziołolecznictwie, jednak zalecane jest stosowanie jej pod nadzorem lekarza lub farmaceuty. Ruta zwyczajna może powodować podrażnienia skóry, jest niebezpieczna dla kobiet w ciąży.

Ruta zwyczajna - warunki uprawy

Ruta zwyczajna najlepiej radzi sobie na glebie przewiewnej, o lekko zasadowym odczynie. Podłoże nie powinno być bardzo żyzne, gdyż to może osłabiać roślinę. Preferuje słoneczne stanowisko, osłonięte od wiatrów. Lekki półcień nie będzie jej szkodził. Roślina nie jest wrażliwa na mróz. Można ją uprawiać w gruncie i w pojemnikach (okazy doniczkowe na zimę należy przenieść do cieplejszego pomieszczenia).

Zobacz galerię 9 zdjęć

Autor: GettyImages

Ruta zwyczajna

Ruta zwyczajna - pielęgnacja

Aby roślina mogła zachować swój zwarty pokrój, warto ją przycinać zaraz po przekwitnięciu. Ruta należy do roślin mrozoodpornych, jednak przy bardzo srogich zimach może zostać uszkodzona, dlatego warto na zimę okryć roślinę. Można ją rozmnażać przez nasiona, jednak dość słabo kiełkuje bezpośrednio po zbiorze, lepsze kiełkowanie obserwujemy na wiosnę. Roślina w pierwszym roku wytwarza tylko rozetę liściową, dopiero w kolejnych latach łodygę i kwiaty. Możliwe jest także rozmnażanie wegetatywne przez podział rośliny na wiosnę lub latem/jesienią przez sadzonki pędowe. Zabieg zbierania liści ruty, jak i przygotowywania do suszenia powinno wykorzystywać się w rękawicach, aby skóra nie została podrażniona przez olejki eteryczne zawarte w roślinie.

Ruta zwyczajna - zastosowanie

Ruta zwyczajna stosowana jest jako roślina ozdobna w ogrodach typu wiejskiego. Uprawia się ją na rabatach. Jej liście dobrze kontrastują z innymi roślinami, szczególnie kwitnącymi. Dobrze sprawdza się także w niskich żywopłotach.

Ruta zwiera olejki eteryczne, alkaloidy, flawonoidy oraz witaminę C. Dzięki temu działa rozkurczowo, uspokajająco i wzmacniająco na organizm. Zarówno liście, jak i nasiona wykorzystywane są w sztuce kulinarnej: do przygotowywania mięs, ryb, serów.