Berżera, bankietka i telefoniera – czy na pewno wiesz, jakie to meble? Sprawdź, czy prawidłowo używasz tych nazw!
Berżera, bankietka i telefoniera to nazwy rzadko używane. O wiele częściej słyszy się: duży fotel, ławeczka i... taki cudak ze stoliczkiem! Wszystkie te meble łączy ogólna funkcja – to trzy siedziska, ale są one kompletnie różne! Poznaj więc ich prawidłowe nazwy i zobacz je na zdjęciach ilustracyjnych.
Autor: M. Czechowicz, styl.: M. Moś
Berżera, wyrób współczesny, stylizowana na mebel z epoki Ludwika XV.
Spis treści
- Berżera – jaki to mebel?
- Berżera – jakie są jej rodzaje?
- Bankietka – jaki to mebel?
- Do czego służy bankietka?
- Telefoniera – jaki to mebel?
- Czy dziś telefoniera ma rację bytu?
Berżera – jaki to mebel?
Berżera to rodzaj stylowego francuskiego fotela zapewniającego komfort. Nazwa berżera pochodzi z języka francuskiego: słowo bergère oznacza właśnie wygodny fotel, lecz etymologia jest dosyć zawiła, bo... dosłownie bergère to po prostu pasterka, czyli wiejska dziewczyna pasąca gęsi, owce, kozy, krowy itd. Nazwa przyjęła się na zasadzie skojarzenia: duży fotel na niższych nóżkach niż zwykłe fotele, z dodatkową miękką poduszką narzuconą na siedzenie, tapicerowanymi poręczami oraz zaokrąglonym oparciem kojarzył się z mniej formalną pozycją, jaką można było w nim przyjąć, z „wiejską” swobodą, czyli... dziewczęciem swobodnie pasącym trzódkę! Można też przyjąć, że nazwę swoją fotel zawdzięcza motywom scenek rodzajowych z pasterkami w roli głównej, na tkaninach, którymi początkowo obijano ten mebel.
Fotel typu bergère pojawił się w meblarstwie francuskim w pierwszej połowie XVIII wieku. – jego kształt był odpowiedzią na modę na krynoliny, które to suknie praktycznie wykluczały możliwość siadania na zwykłych, czyli węższych fotelach.
Berżera była meblem charakterystycznym dla stylów Ludwika XV (m.in. z nóżkami kabriolowymi, czyli esowato wygiętymi) oraz Ludwika XVI (m.in. z nóżkami kanelowanymi, czyli podłużnie żłobkowanymi). Z czasem rozpowszechniła się w całej Europie i zaczęła podlegać zmianom dyktowanym przez kolejne mody w meblarstwie. Berżery wytwarzano z różnego rodzaju drewna, ale głównie z mahoniowego, orzechowego, bukowego. Zmieniały się ich formy, zdobiły je snycerka, motywy charakterystyczne dla mód, m.in. rozety i muszle, złocenia, metalowe wykończenia itp. Tapicerowano je adamaszkiem, jedwabiem, bawełną. Scenki rodzajowe zastąpiono innymi motywami, w tym roślinnymi. Angielskie berżery miały też elementy wyplatane. Wszystkie jednak miały cechę wspólną – zapewniały maksymalny komfort, sprawdzały się jako meble wypoczynkowe.
Berżery prawdziwe antyki albo dokładne repliki osiągają obecnie zawrotne ceny. Można spotkać wiele współczesnych mebli stylizowanych na dawne czy tez nawiązujące do nich. Powstają też wersje współczesne, obok tych „zwykłych”, także te, które z pewnością zostaną zaliczone do ikon dizajnu, jak np. berżera zaprojektowana przez Patricię Urquiolę.
Polecamy: Klosz i abażur – czy to to samo? Nie! Sprawdź, czy nie mylisz tych nazw!
Berżera – jakie są jej rodzaje?
Wyróżnia się kilka rodzajów berżer zależnie od ich formy. Oto kilka z nich:
- bergère en confessionnal albo bergère à oreilles – to berżera z oparciem (zapleckiem) wyposażonym o boczne skrzydła;
- gondole bergère – to berżera bez bocznych uszu, ale z wyraźnie zaokrąglonym oparciem, przechodzącym płynnie w podłokietniki;
- markiza – to szersza berżera z lekko przedłużonym (niekoniecznie) siedziskiem, na której zmieszczą się dwie osoby, albo na której można ułożyć się z podwiniętymi nogami lub zwinąć w kłębek;
- bergère à la turque – to wydłużona forma, która ewoluowała w szezlongi o różnych formach;
- bergère d'officier – przeznaczona dla mężczyzn, z drewnianą ramą okalającą zewnętrzne krawędzie oparcia i podłokietników;
- bergère à lambrequin – to wyjątkowa berżera z oparciem w formie przelewającego się łuku (tworzy nad głową małą kopułkę).
Bankietka – jaki to mebel?
Bankieta to rodzaj lekkiej, niskiej ławeczki na czterech, sześciu, a nawet ośmiu nogach. Wytwarzane były z drewna i miękko wyściełane albo wyplatane. Bankietka nie na oparcia dla pleców, lecz może mieć oparcia boczne w formie podłokietników. Nazwa pochodzi z języka francuskiego i wywodzi się od słowa banquette dosłownie oznaczającego małą ławkę.
Do czego służy bankietka?
Bankietka pojawiła się we Francji w połowie XVII wieku, popularna była w XVIII wieku. Była często malowana, rzeźbiona, ozdobiona złoceniami. Pokrywające ją tkaniny były eleganckie, wysokiej jakości, a tapicerka często wykańczana pikowaniami i ozdobnymi gwoździami (zależnie od mody). Stawiano ją w wąskich korytarzach, we wnękach okiennych, pod ścianami. Bywała też meblem uzupełniającym wyposażenie sypialni, gdzie stawała przy zanóżku. Dziś także jest spotykana we wnętrzach, mi.n. w sypialni, korytarzu, przedpokoju, salonie.
Telefoniera – jaki to mebel?
To specyficzny mebel wyglądający jak połączenie fotela czy minisofki ze stoliczkiem. Sama jego nazwa wskazuje do czego służył – do odbywania rozmów telefonicznych w komfortowych warunkach! Powstał w odpowiedzi na potrzebę, jaką stworzyło pojawienie się telefonu.
Mebel był z założenia niewielki, o lekkiej konstrukcji, z tapicerowanymi siedziskiem i oparciem oraz stoliczkiem, na którym stał aparat telefoniczny. Stolik z reguły był wyposażony w szufladkę, do której odkładano notes i pióro. Telefonierę stawiano w przedpokoju i holu, gdzie instalowano telefon.
Pierwsze telefoniery były w duchu mód obowiązujących w meblarstwie pod koniec XiX wieku i w kolejnych latach. Głównie spotyka się telefoniery stylizowane na meble chesterfield, biedermeier czy ludwikowskie. Są jednak modele nawiązujące do modernizmu!
Zobacz także: Żyrandol, ampla, plafoniera, kinkiet. Sprawdź, czy nie mylisz tych nazw!
Czy dziś telefoniera ma rację bytu?
Biorą pod uwagę jej pierwotną funkcję, nie znajduje już dziś zastosowania – przecież praktycznie nie prowadzi się rozmów przez telefon stacjonarny, a rozmawiając przez komórkowy, najczęściej siedzimy w fotelu czy na sofie albo chodzimy... Tefelonierze można jednak zmienić funkcję i tak mebel odnajdzie się, np.:
- w przedpokoju jako siedzisko pomocne przy zakładaniu i zdejmowaniu obuwia oraz miejsce przechowywania kluczy itp.
- w pokoju czy w korytarzu z oknem może stać się fotelikiem z miejscem na odstawienie kawy, lampkę czy... doniczkę z ładną rośliną!
Telefoniery można kupić z drugiej ręki na popularnych serwisach sprzedażowych, na targach staroci. Są też pasjonaci zajmujący się odmładzaniem i stylizowaniem telefonier (np. Pracownia MAGIA - Anna Poręba ma kilka w swoim dorobku).
Autor: M. Czechowicz, styl.: M. Moś
Berżera, wyrób współczesny, stylizowana na mebel z epoki Ludwika XV.
