„Jesteśmy nierozerwalnie połączeni z przestrzenią". Jak wpływają na nas wnętrza?
Psychologia przestrzeni to nauka, która zmienia sposób, w jaki patrzymy na nasze otoczenie. Od wpływu światła po znaczenie ergonomii. Odpowiednie zaprojektowanie wnętrz może poprawić nasz nastrój, zdrowie i efektywność. Ekspertka w tej dziedzinie Agnieszka Wójtowicz wyjaśnia, jak zrozumieć swoją przestrzeń i wprowadzić zmiany, które wpłyną na twoje codzienne życie.
Autor: Archiwum prywatne Agnieszka Wójtowicz
Czym jest psychologia przestrzeni i neuroarchitektura?
Agnieszka Wójtowicz (ig: psychologia_przestrzeni_): Psychologia przestrzeni to dziedzina, która bada, w jaki sposób różne cechy przestrzeni, zarówno fizyczne, jak i społeczne, wpływają na nasze emocje, zachowania i ogólne samopoczucie. Jest to zatem interdyscyplinarna dziedzina, która łączy psychologię, architekturę, design oraz nauki o środowisku.
Z kolei neuroarchitektura to stosunkowo nowa subdyscyplina, która bada, jak architektura wpływa na nasz mózg, zachowanie i procesy poznawcze. Skupia się na tym, jak przestrzeń może wpływać na nas na poziomie neurologicznym, na przykład jak konkretne układy przestrzenne, światło czy materiały mogą aktywować różne obszary mózgu.
Największym wyzwaniem w tych dziedzinach jest zapewnienie, aby teoria była w pełni zastosowana w praktyce projektowej. Zrozumienie tego, w jaki sposób różne cechy przestrzeni wpływają na nasze życie, i implementowanie tej wiedzy w codziennym projektowaniu – zarówno w przestrzeniach publicznych, jak i prywatnych – wciąż wymaga bardziej pogłębionych badań oraz współpracy między naukowcami, projektantami i specjalistami z zakresu zdrowia psychicznego.
Jakie doświadczenia skłoniły Panią do zainteresowania się psychologią przestrzeni?
Zawsze fascynowały mnie połączenia między przestrzenią, a naszymi emocjami. W trakcie studiów miałam ogromny przywilej, poznawania ludzi różnych narodowości, odkrywania ich kultury. Często podróżowałam, zmieniałam miejsca zamieszkania.
Wówczas zajęłam się zgłębianiem tematu powiązań pomiędzy naszą tożsamością a przestrzenią. Później poszłam o krok dalej, prowadziłam portal o wnętrzach, współpracowałam z architektami i stylistami wnętrz. Wreszcie zdecydowałam się poświęcić wyłącznie pracy nad tematami związanymi z przestrzenią w kontekście zdrowia psychicznego.
Zauważyłam, jak różne elementy przestrzeni, od układu mebli po oświetlenie, mogą zmieniać nasz nastrój, poziom energii i efektywność. Potem, podczas zgłębiania tematu neuroarchitektury, zaczęłam dostrzegać, jak bardzo nasz mózg reaguje na różne cechy przestrzeni – to było jak odkrycie innej rzeczywistości!
Przeczytaj także: Co to jest neurodesign? Wiemy, jak stworzyć wnętrze sprzyjające dobremu samopoczuciu!
Przestrzeń, w której przebywamy ma ogromny wpływ na nasze emocje i samopoczucie. Jak to wygląda w praktyce?
Na przykład, ciemne i wysokie pomieszczenia często wywołują uczucie przytłoczenia, a poziom stresu w takich wnętrzach może wzrosnąć o nawet 30%.
Z kolei jasne, przestronne wnętrza, szczególnie te z dużymi oknami, sprzyjają poczuciu spokoju i otwartości – badania pokazują, że naturalne światło może poprawić naszą produktywność nawet o 20% i obniżyć poziom stresu.
W biurach typu open-space, mimo ich popularności, pracownicy często doświadczają wyższego poziomu stresu i mają trudności z koncentracją, z powodu hałasu i braku prywatności.
Natomiast przestrzenie, które oferują różnorodne strefy – zarówno do pracy, jak i odpoczynku – sprzyjają większej kreatywności i lepszej efektywności, a badania wskazują, że takie rozwiązania mogą zwiększyć innowacyjność o około 30%.
Dodatkowo przeładowane, ciasne przestrzenie – takie jak wąskie korytarze czy pokoje pełne rzeczy – mogą wywoływać uczucie niepokoju i ograniczać naszą zdolność do relaksu.
Z drugiej strony, otwarte, dobrze zorganizowane przestrzenie, w których mamy swobodę poruszania się, pomagają w redukcji napięcia i poprawiają samopoczucie. O pozytywnym wpływie roślin długo by mówić. Ważne, by pamiętać, że jesteśmy nierozerwalnie połączeni z przestrzenią i od niej całkowicie zależni.
Najważniejsze wskazówki, które dotyczą organizacji przestrzeni to:
Kluczową zasadą w pracy nad przestrzenią jest jej dopasowanie do funkcji, jaką ma pełnić. Przestrzeń do pracy będzie miała inne wymagania niż przestrzeń do wypoczynku.
Naturalne światło to jeden z najważniejszych elementów, ponieważ reguluje nasz rytm dobowy i wpływa na naszą energię oraz koncentrację. Następnym istotnym czynnikiem jest ergonomia – odpowiednio dobrane meble zapewniają komfort i zdrowie, a złe ustawienie biurka czy fotela może prowadzić do zmniejszenia efektywności i bólu.
Akustyka to kolejna zasada – hałas w przestrzeni może nie tylko rozpraszać, ale także podnosić poziom stresu, dlatego warto zadbać o odpowiednią izolację akustyczną. Harmonia przestrzeni polega na znalezieniu równowagi między porządkiem a osobistym stylem, by przestrzeń była zarówno funkcjonalna, jak i przyjemna dla oka.
Ważne jest, aby przestrzeń była „oddychająca”, to znaczy miała wystarczająco dużo miejsca do poruszania się, nie była przeładowana meblami i przedmiotami. Ostatecznie, przestrzeń powinna sprzyjać równowadze, ułatwiając zarówno pracę, jak i odpoczynek.
Zobacz również: Home staging od kuchni – Katarzyna o sztuce sprzedawania wnętrz
Które wnętrze w naszym domu zasługuje na szczególną uwagę?
Zdecydowanie przestrzeń do snu. Jakość naszego snu jest ściśle związana z jakością przestrzeni, w której śpimy.
Oświetlenie (naturalne i sztuczne), kolory, a także minimalizacja zakłóceń (hałas, światło z zewnątrz) są kluczowe dla regeneracji organizmu.
Wiele badań wskazuje na to, że zbyt jasne lub nieodpowiednie otoczenie w sypialni może znacząco pogorszyć jakość snu, co prowadzi do obniżenia efektywności funkcji poznawczych.
Trendy i moda mają wpływ na psychologię przestrzeni?
Tak, podobnie jak inne dziedziny designu, psychologia przestrzeni podlega trendom. Jednym z najnowszych jest biophilic design – projektowanie z naciskiem na wprowadzenie elementów natury do wnętrz, takich jak rośliny, naturalne materiały (drewno, kamień), czy odpowiednie światło.
Inny trend to minimalizm – przestrzenie, które sprzyjają redukcji stresu, są proste, uporządkowane i bez zbędnych bodźców. Istnieje również rosnąca popularność przestrzeni, które wspierają zdrowie psychiczne, takich jak strefy ciszy czy prywatne przestrzenie do odpoczynku w miejscach pracy.
Psychologia przestrzeni - jak wnętrza wpływają na nasze życie. Zdjęcia i wideo
Autor: Archiwum prywatne Agnieszka Wójtowicz
Przeczytaj także: Siła ducha zamknięta w stali. Krystian tworzy coś więcej niż meble loftowe
Autor: Archiwum prywatne
